مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با متوقف کردن سلول‌ها در مرحله متافاز، فعاليت ميتوزى را مهار مي‌کند. مانع استفاده کردن سلول از گلوتاميک اسيد که براى ساخت پورين مورد نياز است، مي‌شود. يک تاول‌زا نيز مي‌باشد.

کانسر پستان، ريه، لنفوم، نوروبلاستوم، بيمارى هوچکين، لوسمى لمفوبلاستيک حاد و ديگر لوسمي‌ها، را بدوميوسارکوم، تومور ويلمز، سارکوم استئوژنيک و سارکوم‌هاى ديگر.

بالغين: وريدى ۲ـ۱ mg/m۲/wk حداکثر تا ۲mg/m۲.
کودکان: ۲ـ۵/۱ mg/m۲/wk حداکثر تا ۲mg/m۲.
موارد منع مصرف: يرقان انسدادي، مردان و زنان سن باروري، حساسيت مفرط، بچه‌ها، حاملگى (در گروه D قرار دارد).

پوستي: آلوپسي.
خوني: ترومبوسيتوپني، لکوپني، مهار فعاليت مغز استخوان، کم‌خوني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، التهاب حفره دهان، يبوست، ايلئوس فلجي، درد شکم، مسموميت کبدي، خونريزى رکتال.
قلبي‌عروقي: افت فشارخون وضعيتي.
دستگاه عصبى مرکزي: کاهش رفلکس‌ها، کرختي، ضعف، مشکل شدن فعاليت‌هاى موتور، مهار دستگاه عصبى مرکزي، فلج اعصاب جمجمه‌اي، تشنج، پارستزى دست و پا، آتروفى عضلاني، اشکال در بلع، پتوز، دوبيني، افسردگي، آتاکسي، آتتوز.

در بيمارى کليوي، بيمارى کبدي، افزايش فشارخون، بيمارى عصبى عضلانى بااحتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد گلبول‌هاى سفيد و تعداد پلاکت‌ را به‌طور هفته‌اى بررسى کنيد اگر تعداد گلبول‌هاى سفيد کمتر از ۴۰۰۰ يا تعداد پلاکت‌ها کمتر از ۷۵۰۰۰ شود از مصرف دارو خوددارى کرده پزشک را آگاه کنيد.
ـ تست‌هاى عملکرد کليوي: BUN، اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين ادرار و الکتروليت‌ها را قبل از درمان و طى آن بررسى کنيد.
ـ نسبت I&O را بررسى کرده و افت برون‌ده ادرارى به ميزان ۳۰ml/hr را گزارش کنيد.
ـ دماى بدن بيمار را هر ۴ ساعت کنترل نمائيد، افزايش دما ممکن است بيانگر شروع عفونت باشد.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدى شامل بيلي‌روبين، LDH, ALT, AST را قبل درمان و طى آن و در مواقع لزوم يا به‌صورت ماهانه کنترل کنيد.
ـ تعداد گلبول‌هاى قرمز، هماتوکريت و هموگلوبين را کنترل کنيد چونکه ممکن است کاهش يابند.
ـ چون دارو نوروتوکسيک است رفلکس‌هاى تاندونى عميق را بررسى نمائيد.
توصيه‌ها:
ـ براى جلوگيرى از يبوست از داروهاى ضديبوست استفاده کنيد.
ـ براى جلوگيرى کردن از استفراغ، ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از مصرف دارو، داروى ضداستفراغ بدهيد.
ـ بعد از رقيق کردن دارو با مواد رقيق‌کننده يا رقيق کردن يک ميلي‌گرم از دارو در ۱۰ml آب مقطر يا NaCl آن را از طريق لوله Y مانند يا شير سه شاخ به‌صورت وريدى و در مدت بيش از يک دقيقه به بيمار تزريق کنيد.
ـ براى نشت خارج عروقى ۱۵۰u/ml ميالورونيداز را در يک ميلي‌ليتر NaCl مخلوط کرده و با اين محلول، کمپرس گرم انجام دهيد.
ـ ترانسفوزيون براى موارد کم‌خونى انجام شود.
ـ براى نشانه‌هاى گوارشى از داروى ضداسپاسم استفاده شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ اگر بيمار تهوع نداشت يا استفراغ نمي‌کند، مي‌توان کولا، ژله، نان سوخارى خشک و کلوچه به غذاى بيمار اضافه کرد.
ـ بيمار بايد دهان خود را سه الى چهار بار در روز با آب بشويد.
ـ بيمار براى التهاب حفره دهان بايد دندان‌هاى خود را ۳ـ۲ بار در روز با مسواک نرم يا اپيکاتور کتانى مسواک کند و از نخ دندانى ابريشمى استفاده کند.
ـ مواد غذائى آهن‌دار و ويتامين تکميلى را بايد به غذاى بيمار اضافه کرد.
ارزيابى باليني:
حساسيت در پاها و دست‌هاى بيمار که نمايانگر نوروپاتى زودرس است را ارزيابى کنيد.
خونريزي، هماچوري، تست گاياک، کبودى يا پتشى و منافذ مخاطى را هر ۸ ساعت بايستى ارزيابى نمود.
ميل غذائى فهرست غذاهاى دلخواه و غيردلخواه.
اثر آلوپسى روى تصوير بدنى که بيمار از خودش دارد را بررسى کنيد و در مورد احساسى که بيمار درباره تغييرات بدن دارد با او بحث کنيد.
التهاب در مخاط‌ها و شکنندگى پوست.
زردشدن پوست و صلبيه، ادرار تيره، مدفوع رسي‌رنگ، خارش پوست، درد شکم، تب، اسهال.
حفره دهان را هر ۸ ساعت از نظر خشکي، درد يا زخم، پلاک‌هاى سفيد، درد دهاني، خونريزى و ديسفاژي، ارزيابى کنيد.
نشانه‌هائى که بيانگر واکنش آلرژيک شديد هستند: راش، خارش، کهير، ضايعات پوستى پورپوريک، خارش، گرگرفتگي.
مدفوع و ويژگي‌هاى آن، دل‌پيچه، اسيدوز، علائم دهيدراتاسيون، تنفس سريع، تورگور ضعيف پوست، کاهش برون‌ده ادراري، پوست خشک، بي‌قرارى و ضعف را ارزيابى کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ تغيير در راه رفتن يا کرختى در اندام‌ها را گزارش کنيد چون ممکن است بيانگر نوروپاتى باشد.
ـ هرگونه مشکل يا عارضه جانبى را به پرستار يا پزشک گزارش نمائيد.
ـ هرگونه خونريزي، نقاط سفيد يا زخم در دهان را به پزشک اطلاع دهيد، به بيمار بگوئيد که دهان خود را هر روز معاينه کند.