مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

در ابتدا باعث مهار سنتز DNA مي‌شود و از قارچ استرپتوماسيس و رتيسيليوس گرفته شده است، با اتصال به DNA باعث كاهش نسخه‌بردارى از DNA مي‌شود و سبب جداشدن زنجيره‌هاى آن مي‌شود. به‌طور اختصاصى در مرحله S تقسيم سلولى اثرمي‌كند و يك داروى تاول‌زا است.

لوسمى ميلوژني، مونوسيتي، لوسمى حاد غيرلنفوسيتي، ساركوم يوئينگ، تومور ويلمز، ؟روبلاستوم، و رابدوميوساركوم.

تك‌داروئي:
بالغين: تزريق وريدى 60 ميلي‌گرم بر مترمربع در روز و به‌مدت 5-3 روز در هفته و به‌فاصله هر چهار هفته تكرار شود.
به‌صورت تركيبي:
بالغين: تزريق وريدى 45 ميلي‌گرم بر مترمربع در روز و به‌مدت 3 روز و سپس طى 2 روز بعدى از سيتوزين آرابينوزايد استفاده شود.
موارد منع مصرف: در حساسيت مفرط و در حاملگى (گروه D در سه‌ماهه اول)، در شيردهي، و در عفونت‌هاى سيستميك و بيماري‌هاى قلبى با احتياط مصرف شود.

خوني: ترومبوسيتوپني، لكوپني، آنمي.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، التهاب مخاطى و مسموميت كبدي.
دستگاه ادرارى تناسلي: ناتوانى جنسي، عقيمي، آمنوره، ژنيكوماستي، افزايش اسيداوريك خون.
پوست: نشت مايعات، درماتيت، آلوپسى برگشت‌پذير، سلوليت و ترومبوفلبيت در محل تزريق دارو.
قلبى عروقي: آريتمي‌ها، نارسائى احتقانى قلب، پريکارديت، ميوکارديت و ادم محيطي.
ديگر موارد: تب و لرز.

در بيماري‌هاى کبدي، کليوى و در نقرس و دپرسيون مغز استخوان با احتياط مصرف شود.

اين دارو با هپارين و دگزامتازون ناسازگار است.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد لکوسيت‌ها، شمارش پلاکتى در هر هفته انجام شود، در صورت افت لکوسيت به زير ۴۰۰۰ يا افت شمارش پلاکت به کم‌تر از ۷۵۰۰۰ دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهيد.
ـ سطح خونى و ادرارى اسيد اوريک بررسى شود.
ـ تست‌هاى کليوي: BUN, اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين ادرار، الکتروليت‌ها را قبل و حين درمان انجام دهيد.
ـ ميزان مصرف و دفع آب، کاهش برون‌ده ادرارى به کم‌تر از ۳۰ ميلي‌ليتر در ساعت گزارش شود.
ـ دماى بدن در هر ۴ ساعت کنترل کنيد تب ممکن است نشان‌دهنده شروع عفونت باشد.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدى قبل و حين درمان: بيليروبين، ALT, AST, آلکالن فسفاتاز، در صورت نياز و يا به‌طور ماهيانه انجام شود.
ـ نوار قلبي، از نظر تغييرات امواج ST-T و QRS و T کم‌ارتفاع بررسى شود، و آريتمي‌ەاى احتمالى (تاکي‌کاردى سينوسى و بلوک قلبى و PVCها) را مدنظر قرار دهيد.
توصيه‌ها:
ـ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از شروع درمان و ۱۶ـ۱۰ ساعت بعد از انجام درمان از داروهاى ضداستفراغ براى جلوگيرى از استفراغ استفاده کنيد.
ـ براى پيشگيرى از عفونت از آنتي‌بيوتيک استفاده کنيد.
ـ براى کاهش سطح اسيداوريک و قليائي‌کردن ادرار از آلوپورينول يا بي‌کربنات سديم استفاده کنيد.
ـ بعد از رقيق کردن ۲۰ ميلي‌گرم از دارو در ۴ ميلي‌ليتر آب مقطر به‌صورت وريدى تزريق شود و يا مي‌توان در ۱۰ ميلي‌ليتر نرمال سالين به‌منظور رقيق‌کردن بيشتر حل کرد، و طى مدت ۵ـ۳ دقيقه تزريق نمود.
ـ و يا براى رقيق کردن بيشتر در ۵۰ ميلي‌ليتر از محلول مناسب حل کرده و طى مدت ۱۵ـ۱۰ دقيقه تزريق نمود.
ـ براى کم‌خونى از تزريق خون استفاده شود.
ـ براى رفع علائم گوارشى از ضداسپاسم‌ها استفاده کنيد.
ـ براى نشت مايعات از هيدروکورتيزون استفاده شود و بعد از اتمام تزريق از کمپرس يخ استفاده شود.
ـ روش شستشوى کامل دست‌ها و استفاده از دستکش و پوشش‌هاى محافظتى به‌کار رود.
ـ رژيم آبکي: نوشابه‌هاى گازدار و ژلاتين را مي‌توان در صورتي‌که بيمار تهوع و استفراغ نداشته باشد استفاده کرد.
ـ براى جلوگيرى از رسوب اورات و تشکيل سنگ دريافت روزانه مايعات را تا ۳ـ۲ ليتر در روز افزايش دهيد.
ـ رژيم غذائى داراى پورين کم داشته باشيد.
ـ عدم مصرف گوشت‌هاى ارگانى (کليه و جگر) لوبياى سرخ شده و نخود براى کاهش سطح اسيد اوريک.
ـ شستشوى ملايم دهان روزى ۴ـ۳ بار با آب و بي‌کربنات سديم و مسواک‌کردن دندان‌ها با مسواک نرم يا اپليکاتور کتانى روزانه ۳ـ۲ بار براى پيشگيرى از التهاب دهان، لازم است از نخ دندانى ابريشمى استفاده شود.
ـ بعد از درست کردن محلول دارو مي‌توان تا ۲۴ ساعت در دماى اتاق يا تا ۴۸ ساعت در يخچال نگهدارى کرد.
ارزيابى باليني:
خونريزي:خون در ادرار، خون مخفى در مدفوع، يا پتشى و بررسى سطوح مخاطى و سوراخ‌هاى بدن هر ۸ ساعت ضرورى است.
ترجيح غذائي: ليست غذاهائى که دوست دارد يا دوست ندارد تهيه شود.
اثرات آلوپسى بر وضعيت جسمانى بيمار و توصيف احساسى که در مورد تغييرات ايجاد شده در بدن خود دارد را مدنظر قرار دهيد.
التهاب سطوح مخاطى و ترک‌هاى جلدى بررسى شود.
زردشدن پوست و اسکلرا، تيره‌شدن ادرار، مدفوع خاک‌رسي، خارش پوست، دل‌درد، تب و اسهال بررسى شود.
بررسى حفره دهانى از نظر خشکي، زخم‌هاى سطحى و عمقى لکه‌هاى سفيد يا درد دهان و خونريزى و ديسفاژى در هر ۸ ساعت انجام شود.
تحريک موضعي، درد و سوزش در محل تزريق بررسى شود.
علائم گوارشي: تکرر مدفوع، و دل‌پيچه بررسى شود.
اسيدوز و علائم دهيدراتاسيون: تنفس سريع، کاهش تورگور پوستي، کاهش دفع ادرار، پوست خشک و ضعف بررسى شود.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که ممکن است حين انجام درمان موها بريزند لذا استفاده از کلاه‌گيس ممکن است بيمار احساس بهترى داشته باشد به بيمار بگوئيد که موهاى جديد از نظر رنگ و قوام ممکن است متفاوت از قبل باشند.
ـ از مصرف غذاهاى محتوى اسيد سيتريک يا غذاهاى با قوام سخت و داغ اجتناب کنند.
ـ که هرگونه خونريزي، لکه‌هاى سفيد و زخم‌هاى دهانى را اطلاع دهد، به بيمار بگوئيد که هر روز دهان خود را معاينه کند.
ـ که رنگ ادرار يا ساير ترشحات بدن به‌مدت ۴۸ ساعت ممکن است قرمز رنگ باشد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش در: اسيد اوريک.