تغذیه در بیماری های مزمن
سندرم متابوليك (Metabolic syndrome)
 سندرم متالولیک مجموعه ای از عوامل خطرزای متابولیک است که در یک فرد وجود دارند. جدیدترین و گسترده ترین معیارهای شناسایی سندرم متابولیک، وجود دست كم 3 مورد از عوامل خطرزای متابولیک زیر می باشد :
1.         چاقی مرکزی (شکمی) که با دور کمر اندازه گیری می‌شود:
•           بیش از 102 سانتیمتر در مردان
•           بیش از 88 سانتیمتر در زنان
 2.        تری گلیسرید ناشتای خون150 mg/dl یا بیشتر، یا دریافت دارو بدلیل افزایش تری گلیسرید خون
3.         کلسترول HDL پایین خون یا مصرف دارو به علت HDL پایین:
•           مردان: کمتر از   40 mg/dl
•           زنان: کمتر از   50 mg/dl
 4.        افزایش فشار خون به130/85 mg/dl یا بیشتر، یا مصرف دارو به‌دلیل پر فشاری خون
5.         گلوکز (قندخون) ناشتا110 mg/dl یا بیشتر، یا مصرف دارو برای گلوکز خون بالا
 افرادی که مبتلا به سندروم متابولیک هستند و علائمی که در بالا ذکر شد را دارند لازم است نکات زیررا در برنامه غذایی خود رعایت کنند:
•           مصرف چربی های اشباع (چربی های حیوانی و روغن نباتی جامد و ...) و غذاها و روغن های حاوی اسید چرب ترانس بالاتر از 10% را محدود نمایند
•           با استفاده از غلات كامل (نان های سبوس دار، حبوبات و ...) و ميوه ها و سبزي هاي خام، ميزان فيبر رژيم غذايي را افزايش دهند
•           پروتئين سويا را به عنوان جايگزين گوشت، چندين بار در هفته مصرف كنند
•           از منابع غذايي فولات و ويتامينهاي B6, B12, C و E  بیشتر مصرف کنند
•           كل نمك مصرفي روزانه (داخل غذا يا اضافه شده به غذا) را به کمتر از 5 گرم (معادل یک قاشق مرباخوری) کاهش دهند
•           از منابع پتاسیم مانند میوه ها و سبزی ها بیشتر استفاده كنند
 
 
بيماري‌هاي قلبي و فشار خون بالا (Cardiovascular Diseases)
مصرف زياد نمك و غذاهاي شور، روغن‌ها و چربي‌ها و مواد شيرين، به‌طور مستقيم و غير مستقيم از عوامل موثر در افزايش فشار‌خون و بروز بيماري هاي قلبي هستند.
 توصیه های کلی در این گروه از بیماریها به شرح زیر است:
•           به‌ طور روزانه از ميوه‌ها و سبزي‌هاي حاوي پتاسيم (سيب زميني كباب شده، گريپ فروت، پرتقال، موز، لوبيا و ...) استفاده كنند
•           مصرف روغن‌ها را كاهش دهند و انواع روغنهاي گياهي مايع مانند روغن زيتون، روغن سويا يا كلزا را جايگزين ساير روغن ها نمايند
•           طي مشاوره با مشاور تغذيه و رژيم درماني، رژيم غذايي كم كالري در پيش گيرند
•           مصرف منابع كلسيم (شير و انواع لبنيات كم چرب) را افزايش دهند
•           در مصرف نوشيدني هاي كافئين دار مانند چاي و قهوه، اعتدال را رعايت كنند
•           حداقل دوبار در هفته ماهي هاي غني از امگا 3 مانند ماهي آزاد، قزل آلا و کپور را مصرف نمايند
•           مصرف منابع ريبو فلاوين، اسيدفوليك و ويتامين هايC ،B12  وB6  را افزايش دهند
•           مصرف غذاهاي شور را محدود كرده و از نمك در سر سفره اجتناب نمايند
هايپر ليپيدمي (Hyperlipidemia)
مواد غذايي به‌ طور مستقيم و غير مستقيم بر ميزان ليپيدهاي خون اثرگذار هستند. به عنوان مثال روغن‌هاي زيتون، كلزا، سبوس برنج يا سبوس جو دوسر، لوبياي سويا، بادام زميني و گردو سبب كاهشLDL  و كلسترول تام مي شوند
 اين بيماران در تغذیه خود موارد زیر را باید رعایت کنند:
•           با محدود كردن مصرف چربي هاي اشباع و كلسترول، رژيم غذايي كم چرب را در پيش گيرند
•           روزانه از انواع حبوبات استفاده كنند
•           مصرف زرده تخم مرغ را به 3 تا 4 عدد در هفته محدود كنند. در مصرف سفيده تخم مرغ اين محدوديت وجود ندارد
•           مصرف امعاء و احشاء (مانند دل و جگر و قلوه) را به حداكثر يك بار در ماه محدود كنند
•           مصرف ماهي و ساير آبزيان را براي تامين اسيد چرب امگا 3 در پيش گيرند
•           چاي، پياز، آب انگور و گريپ فروت كه حاوي فلاونوئيدها هستند را مصرف نمايند
 
ديابت(Diabetes Mellitus)
غذا خوردن منظم در تنظیم قند خون اثر زیادی دارد، به ويژه در افرادی که تحت درمان دارويي یا انسولین هستند.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           از مصرف قند های ساده خودداری كنند
•           فعایت بدنی منظم (حداقل 30 دقیقه پیاده روی در روز) داشته باشند
•           لبنیات کم چرب مصرف نمايند و به جای سس مایونز از خردل وآب لیمو يا نارنج تازه استفاده كنند
•           به جای کره، از روغن مایع (ذرت،آفتابگردان، زیتون و مانند آن) استفاده كنند
•           به جای سرخ کردن، از روش های آب پز يا بخار پز کردن استفاده نمایند
•           از غذاهای کنسرو شده و فراورده های گوشتی آماده استفاده نکنند
•           از مصرف حجم زياد مواد غذايي در يك وعده بپرهيزند
•           در صورتي كه اضافه وزن دارند، حتما" وزن خود را زیر نظر مشاور تغذیه كاهش دهند
•           در برنامه غذايي خود از تمام گروه‌هاي غذايي به ميزان متعادل استفاده كنند
•           مصرف نمك را به حداقل برسانند، زیرا خطر بروز بيماري هاي قلبي– عروقي در افراد مبتلا به ديابت زياد است
•           حتما" از مواد غذايي فيبردار مثل حبوبات، سبزي و ميوه، جو و سبوس استفاده كنند
كم كاري تيروئيد  (Hypothyroidism)
كنترل اضافه وزن ناشي از كاهش ميزان متابوليسم، به ويژه در بيماران درمان نشده، از جمله نكات قابل توجه در درمان كم‌كاري تيروئيد است.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           مصرف مواد پركالري را در رژيم غذايي خود (برحسب سن، جنس و قد) محدود کنند. از آن جا كه متابوليسم بدن اين بيماران كاهش مي يابد، بايد به ميزان انرژي دريافتي خود توجه داشته باشند تا دچار اضافه وزن و چاقي نشوند.
•           مواد فيبردار (از گروه‌هاي غذايي نان و غلات و ميوه ها و سبزي ها) را به ميزان كافي مصرف کنند
•           مصرف موادي مانند سويا، كلم، گل كلم، بروكلي و شلغم را محدود کنند
•           مواد غذايي حاوي روي و مس که براي عملكرد تيروئيد مفيد هستند را بيشتر مصرف کنند. منابع غذايی عمده روی عبارتند ازگوشت، جگر و حبوبات، و منابع غذايی مس عبارتند از جگر، حبوبات و تخمه آفتاب گردان
 
پوكي استخوان  (Osteoporosis)
پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع به ویژه در زنان کشورمان است که عمدتا به دلیل مصرف ناکافی منابع غذایی کلسیم و علل ديگري همچون مصرف زیاد غذاهای پروتئینی، شور، پرفیبر، حاوی کافئین و ... ایجاد می شود
به اين بيماران توصيه میشود:
·                     روزانه كلسيم كافي (حداقل 1000 ميلي گرم) از طريق مصرف منابع غني آن خصوصا" انواع لبنيات کم‌چرب دريافت شود. يك ليوان شير حدودا داراي 300 ميلي گرم كلسيم است. بنابراين اگر يك فرد بزرگسال روزانه 2 تا 3 ليوان شير یا معادل آن ماست یا پنیر یا کشک دريافت كند، نياز كلسيم وي تامين خواهد شد
·                     براي جذب كلسيم بايد مقادير کافی ويتامين D (حدود 400 واحد بين المللي در روز) از نور مستقيم خورشيد و منابع غذايي آن (زرده تخم مرغ، جگر، ماهي) دريافت شود. مدت زمان استفاده از نور خورشيد حدود 10 دقيقه در روز و دست كم دو الي سه بار در هفته است و كافي است صورت، دست ها و بازوها در شرايط محيطي سالم در معرض آن قرار گيرد
·                     نوشيدني هاي طبيعي مانند آب ميوه، دوغ و انواع شربت ها به جاي نوشابه هاي كافئين دار (انواع كولاها، چای و قهوه) مصرف شوند
·                     انواع ماهي به ويژه ماهی هايی که با استخوان مصرف می شوند را به عنوان منابع غني از پروتئين، كلسيم، روي، فلوئور و ويتامين D مصرف نمايند
·                     لازم است همواره وزن در محدوده ايده آل حفظ گردد و از افزايش يا كاهش مفرط آن پرهيز شود
آرتروز(Osteoarthritis)
 كاهش فشار ناشي از اضافه وزن و چاقي بر روي مفاصل، افزايش مصرف پروتئين و كلسيم و محدود كردن مصرف چربي‌ها و كربوهيدراتها از عوامل كمك كننده به درمان اين بيماري است. هيچ برنامه غذايي شناخته شده‌اي جهت پيشگيري، درمان يا تسكين آرتروز جز برخي توصيه هاي تغذيه اي وجود ندارد.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           رژيم غذايي كم كالري را رعايت نمايند. افزايش وزن با آرتريت مرتبط است. كاهش وزن، اغلب درد آرتريت در دستها را هم با وجود اينكه متحمل وزن بدن نيستند، بهبود مي بخشد
•           مصرف انواع ماهي را در برنامه غذايي خود افزايش دهند. مصرف مكمل هاي امگا – 3 نيز مي تواند كمك كننده باشد
•           مواد غذايي غني از ويتامينE  نظير جوانه غلات كه مي تواند در كاهش التهاب مفاصل موثر باشد را مصرف نمايند
•           اسيدفوليك و ويتامين B12 كه نياز به داروهاي NSAID را كم مي كنند، مصرف نمايند
•           منابع ويتامين D (مانند ماهي آزاد، تخم مرغ و مكمل هاي مولتي ويتامين) و منابع بتاكاروتن را روزانه مصرف كنند
 
سرطان پروستات(Prostate Cancer)
از جمله شایع‌ترین سرطان ها در کشور ما سرطان پروستات است. یکی از مهمترین علل اين سرطان، تغییرات الگوی غذایی به سمت تغذیه نادرست می باشد.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           مقادير كافي پروتئين از منابع كم چربي مثل انواع گوشت كم چربي، مرغ، ماهي و لبنيات كم چربي مصرف کنند
•           رژيم غذايي كم چربي و پر فيبر را به همراه افزايش مصرف منابع اسيد چرب امگا 3 (مانند ماهي قزل آلا، آزاد، کپور) رعايت نمايند
•           مواد غذايي حاوي ايزوفلاونوئيد مثل دانه سويا، عدس، شير سويا، خشكبار، لوبيا و... مصرف کنند
•           مصرف سبزي‌ها و ميوه‌هاي سبز، زرد، نارنجي و قرمز رنگ (مانند گوجه فرنگي، توت فرنگي و ...) را افزايش دهند
•           در صورت مصرف كورتون، مصرف نمك را تا حد امكان كاهش دهند
سرطان پستان(Breast Cancer)
به اين بيماران توصيه می شود:
•           غلات كامل (سبوس دار) مانند نان سنگك مصرف كنند
•           روزانه 5 واحد و يا بيشتر ميوه و سبزي مصرف كنند
•           وزن خود را در محدوده ايده آل كنترل كنند
•           نمك و چربي را در برنامه غذايي خود كاهش دهند
•           مصرف گوشت قرمز را محدود و از مصرف الكل پرهيز کنند
•           از مصرف سویا و هر نوع ترکیبات حاوی سویا پرهیز نمایند
•           روزانه حداقل 8 لیوان آب مصرف کنند
•           پرداختن به فعاليت بدني به میزان حداقل 30 دقیقه در روز توصيه مي شود
 
سرطان كولوركتال (Colorectal Cancer)
افرادی که به علت ابتلاء به کنسر کولورکتال تحت عمل جراحی قرار می گيرند و بخشی از دستگاه گوارش آنها برداشته می‌شود، نياز به رژيم غذايی خاصی دارند و تنظيم برنامه و رژيم غذايی در بيمارستان بايد قبل از ترخيص تحت نظر تيم متشکل از پزشک و مشاور تغذيه و رژيم درمانی صورت گيرد.
•           بطور کلی اين افراد پس از ترخيص بايد رژيم غذايی پر کالری با مقدار پروتئين کافی (انواع گوشت، نان و غلات، لبنیات، تخم مرغ و حبوبات) داشته باشند
•           بايد عدم تحمل لاکتوز را در اين افراد در نظر داشت و در صورت وجود اين مشکل توصيه شود مصرف غذاهای حاوی لاکتوز را کاهش دهند (به طور مثال در برنامه غذايی ، ماست و پنير جانشين شير شود)
•           رژيم غذايي كم حجم در وعده هاي مكرر توصيه مي شود
سرطان پوست  (Skin Cancer)
قرار گرفتن در معرض تابش مستقيم نور آفتاب به مدت طولاني (به علت اشعه ماورای بنفش)، وراثت و وجود سابقه سرطان پوست در خانواده، نازک شدن لایه ازون و رسیدن پرتو فرابنفش بیشتر به زمین، ارتقاع و عرض جغرافیایی بالاتر و پرتو درماني، از علل اصلي ابتلا به سرطان پوست هستند. براي پيشگيري و كمك به بهبود سرطان پوست توصيه هاي زير مفيد است:
•           غذاهاي متنوع را به میزان متعادل مصرف کنيد
•           رژيم غذايي با ميزان چربي متعادل و اسيد هاي چرب اشباع (چربی جامد) و كلسترول کم را انتخاب كنيد. از منابع غني اسيدهاي چرب امگا 3 مرتباً در رژيم غذایی خود استفاده كنيد. ماهی‌های چرب مثل قزل آلا، آزاد، کپور، سالمون و اوزون برون منابع خوب امگا 3 هستند
•           رژيم غذایی سرشار از سبزی، ميوه و فرآورده هاي غلات را انتخاب كنيد
•           مصرف قند و شكر و تنقلات شیرین را محدود کنید
•           مصرف غذاهای شور و نمك را محدود کنید
•           غذا هاي غني از فيبر را بيشتر وارد رژيم غذايي خود كنيد
•           مصرف غذا هاي نمك سود شده، دودي شده، و غذا هاي حاوي نيترات (انواع سوسیس و کالباس) را كاهش دهيد
•           خود را از تابش نور خورشید به ویژه در اواسط روز (بین ساعات 10 صبح و 3 بعد از ظهر) محفوظ نگه دارید
•           از کرم های ضدآفتاب با درجه محافظت حداقل 15 یا بیشتر، در مناطقی از پوست بدن که در معرض نورخورشید هستند، هر دو ساعت یک بار، حتی در روز های ابری استفاده کنيد و پس از شنا یا عرق کردن، کرم را تمديد نمايید
•           از لباس‌هایی استفاده کنید که تمام بدن را بپوشانند و روی صورت سایه ایجاد کنند (دستکش و کلاه لبه‌ دار که بر صورت و پشت گردن سایه می اندازد)
افسردگی(Depression)
نحوه تغذیه در بروز و کنترل افسردگی بسيار موثر است.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           مواد غذايي حاوي پروتئين و كلسيم كافي مانند لبنيات مصرف كنند، زيرا استرس های روانی موجب افت سطح نيتروژن و کلسيم خون می شود
•           بهتر است در دوره درمان دارويي، پنيرهای محلی کهنه، جگر مرغ، سوسيس و کالباس و يا ماهی دودی مصرف نكنند
•           مصرف ماهی و گردو را به دليل داشتن اسيدهای چرب امگا ٣ افزايش دهند
•           انواع حبوبات را در برنامه غذايي روزانه خود قرار دهند
•           مصرف انواع غذاهای غنی از اسيد فوليک و B12،مانند سبزي هاي برگ سبز، قارچ، بروكلي، آب پرتقال، جوانه گندم، لوبيا قرمز، اسفناج و جگر و گوشت و تخم مرغ را افزايش دهند
•           به ميزان کافی ویتامین D را از طریق نور مستقیم خورشید و منابع غذايي آن همچون زرده تخم مرغ دريافت نمايند، زيرا سبب کاهش افسردگی می شود
•           در مورد مصرف کافئین، اگر يك فنجان قهوه يا چاي فرد را با نشاط و سرزنده مي‌كند، بهتر است گهگاه نوشيده شود، ولي اگر فرد را تحريك پذير و عصبي مي‌كند، نوشيدني‌هاي بدون كافئين مصرف شود
•           بيمارانی که بر اثر درمان دارويی مبتلا به خشکی دهان هستند، در طول روز بايد به طور مكرر مايعات بنوشند (به ويژه آب)
سکته مغزی به علت فشار خون بالا   (Cerebrovascular Accident; CVA)
کنترل وزن و جلوگيری از افزايش فشارخون دراين بيماران بسيار مهم است به همين دليل رعايت نكات تغذيه اي در اين بيماران اهميت دارد.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           برای جلوگيری از افزايش فشار خون، مصرف چربي‌ها و روغن را کاهش دهند
•           مصرف انواع ميوه‌ها و سبزی‌هايي که سبب کاهش فشار خون مي‌شوند را افزايش دهند
•           مصرف 3-2 وعده ماهي در هفته را رعايت نمايند
•           مصرف نمک و غذاهای پرنمک مانند انواع غذاهاي آماده، کنسرو و تنقلات شور را کاهش دهند
•           مواد غذايي حاوي كلسيم مثل لبنيات كم چربي، انواع كلم و سبزي هاي برگ سبز را به مقدار كافي مصرف نمايند دريافت كلسيم در تنظيم فشارخون موثر است
آنمي فقر آهن(Iron Deficiency Anemia)
علاوه بر درمان دارویی و استفاده از مکمل آهن، اصلاح علل آنمي و رفع بي اشتهايي ناشي از آن با جايگزيني آهن از طريق مصرف منابع غذايي حاوي آن و ايجاد محيط اسيدي در معده براي جذب بهتر آهن از جمله موارد مهم در اصلاح اين مشكل است.
به اين بيماران توصيه می شود:
·         در برنامه غذايي خود از غلات، حبوبات جوانه زده و حتي الامكان گوشت، مرغ و ماهی و ساير منابع غذايي حاوي آهن استفاده كنند. مصرف غلات و حبوبات جوانه زده باعث افزايش جذب آهن به ميزان حداقل دو برابر مي‌شود.
·         ازانواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق كه منابع خوب آهن هستند به عنوان ميان وعده استفاده كنند.
·         همراه با غذا، سالاد حاوي گوجه فرنگي، كاهو، كلم، فلفل سبز دلمه اي و ليمو ترش تازه يا سبزي هاي تازه (سبزي خوردن) و بعد از غذا از انواع ميوه ها به خصوص مركبات كه حاوي ويتامين C هستند استفاده كنند.
·         با اضافه كردن مقدار كمي گوشت به غذاهاي گياهي (مثل سويا) جذب آهن آن را افزايش دهند.
·         از نوشيدن چاي، قهوه و دم كرده های گياهي، يك ساعت قبل و يك تا دو ساعت بعد از صرف غذا خودداري كنند.
هيپرتروفي پروستات (Benign Prostate Hypertrophy – BPH)
مصرف زياد مواد غذايی پر چرب، خصوصا چربيهای حيوانی (گوشت، تخم مرغ و شير)، در بزرگ شدن پروستات موثر است و خطر بروز سرطان پروستات را نيز افزايش می دهد.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           رژيم غذايی حاوی ميوه و سبزی فراوان، به ويژه منابع غنی از ليکوپن (مانند گوجه فرنگی) كه خطر بزرگ شدن و سرطان پروستات را کاهش می دهند را رعايت نمايند
•           استفاده ازمنابع غنی از امگا ۳ (مانند مصرف 3-2 وعده ماهی تازه در هفته) كه موجب بهبـود علائـم می شود را مد نظر قرار دهند
زخم معده(Peptic Ulcer)
در درمان تغذيه اي اين بيماران بر رژیم غذایی متناسب با نیازها و شرایط بیمار تاكيد مي شود. درمان کم خونی در صورت وجود آن و تشویق بیمار در پرهیز از خوردن سریع خوراک و کشیدن سیگار نيز از اهميت بالايي برخوردار است.
به اين بيماران توصيه می شود:
•           برنامه غذايي خود را با وعده هاي كم حجم و مكرر تنظيم نمايند
•           از مصرف زياد نوشیدنی‌ها و غذاهای محرک در مواردی که حساسيت های غذايی وجود دارد، پرهيز نمايند. همچنين به حساسيت هاي فردي نسبت به مواد غذايي نيز توجه شود.
•           مصرف غذاهاي سرخ شده را محدود کنند
•           از مصرف حجم زیاد مواد غذایی پیش از خوابیدن پرهیز نمايند
•           اطلاع داشته باشند كه تنها روش درمان عفونت هلیکوباکترپیلوري، دارودرمانی است
•           در زخم معده هیچ دلیلی برای حذف کامل یک ماده غذایی وجود ندارد، مگر آنکه باعث درد یا ناراحتی معده شود. بنابراین رژیم هربیمار، حسب شرایط وی تنظيم می شود
•           از خوردن وعده های غذایی پر حجم و دیرهضم پیش از خواب پرهیز نمايند
سندرم روده تحريک پذير (IBS - Inflammatory Bowel Syndrome)
به اين بيماران توصيه می شود:
•           مصرف زياد غذاهای پر فيبر و يا خيلی کم فيبر ممکن است علائم بيماری را تشديد کند. بنابراين سبزيها، ميوه‌ها، حبوبات و غلات کامل را در حد تعادل مصرف نمايند
•           مصرف غذاهای چرب را محدود نمايند
•           مصرف برخی مواد غذايی که ايجاد حساسيت و تحريک پذيری در بيمار می کنند بايد محدود شود
•           وعده‌هاي غذايي در حجم كم و دفعات بيشتر مصرف نمايند
•           در برنامه غذايي لازم است مايعات به مقدار كافي مصرف شوند
بيماري فيبروكيستيك پستان  (Fibrocystic Diseases)
به اين بيماران توصيه می شود:
•           مصرف سديم، مايعات و كافئين را كاهش دهند
•           دمنوش‌هاي گياهي مصرف نمايند
•           مواد غذايي حاوي ويتامينهاي A ،C،E  و B6، و هم‌چنين يد، اسيدهاي چرب امگا 3 و سلنيم مصرف كنند
•           رژيم غذايي كم چرب حاوي فيبر كافي و سويا را رعايت نمايند
خلاصه :
·         مصرف زياد نمك و غذاهاي شور، روغن‌ها و چربي‌ها و مواد شيرين، به‌طور مستقيم و غير مستقيم از عوامل موثر در افزايش فشار‌خون و بروز بيماري هاي قلبي هستند.
·         مواد غذايي به‌ طور مستقيم و غير مستقيم بر ميزان ليپيدهاي خون اثرگذار هستند. به عنوان مثال روغن‌هاي زيتون، كلزا، سبوس برنج يا سبوس جو دوسر، لوبياي سويا، بادام زميني و گردو سبب كاهشLDL  و كلسترول تام مي شوند
·         پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع به ویژه در زنان کشورمان است که عمدتا به دلیل مصرف ناکافی منابع غذایی کلسیم و علل ديگري همچون مصرف زیاد غذاهای پروتئینی، شور، پرفیبر، حاوی کافئین و ... ایجاد می شود
·         مواد غذايي به‌ طور مستقيم و غير مستقيم بر ميزان ليپيدهاي خون اثرگذار هستند. به عنوان مثال روغن‌هاي زيتون، كلزا، سبوس برنج يا سبوس جو دوسر، لوبياي سويا، بادام زميني و گردو سبب كاهشLDL  و كلسترول تام مي شوند
·         كنترل اضافه وزن ناشي از كاهش ميزان متابوليسم، به ويژه در بيماران درمان نشده، از جمله نكات قابل توجه در درمان كم‌كاري تيروئيد است. این بیماران باید مصرف مواد پركالري را در رژيم غذايي خود (برحسب سن، جنس و قد) محدود کنند.
·         کنترل وزن و جلوگيری از افزايش فشارخون در بيماران قلبی عروقی بسيار مهم است . به اين بيماران توصيه كنيد:رای جلوگيری از افزايش فشار خون، مصرف چربي‌ها و روغن را کاهش دهند
·         •           مصرف انواع ميوه‌ها و سبزی‌هايي که سبب کاهش فشار خون مي‌شوند را افزايش دهند
·         •           مصرف 3-2 وعده ماهي در هفته را رعايت نمايند
·         •           مصرف نمک و غذاهای پرنمک مانند انواع غذاهاي آماده، کنسرو و تنقلات شور را کاهش دهند
منبع:http://nut.behdasht.gov.ir