مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

جايگزين نمودن ذخاير آهن موردنياز براى تكامل گلبول‌هاى قرمز جهت انتقال انرژى و اكسيژن و استفاده از آن. فومارات داراى 33% آهن المنتال و فرم سولفات داراى 20% آهن المنتال است.

كم‌خوني، فقر آهن، پيشگيرى كمبود آهن در حاملگى و حين رشد.

فومارات:
بالغين: 200mg خوراكى سه تا چهار بار در روز.
بچه‌ها 12-2 سال: 3mg/kg در روز خوراكى (آهن المنتال) سه تا چهار بار در روز.
بچه‌هاى 6 ماه تا 2 سال: خوراكى تا 6mg/kg در روز (آهن المنتال) سه تا چهار بار در روز.
شيرخواران: خوراكى ۲۵ـ۱۰ mg در روز (آهن المنتال) سه تا چهار بار در روز.
گلوكونات:
بالغين: ۶۰۰ـ۲۰۰ mg خوراكى سه‌بار در روز.
بچه‌هاى 12-6 سال: ۹۰۰ـ۶۰۰ mg روزانه.
بچه‌هاى كمتر از 6 سال: ۶۰۰ـ۳۰۰ mg روزانه.
سولفات:
بالغين: ۵/۱ـ۷۵۰/۰ گرم خوراكى در روز به‌طور منقسم سه‌بار در روز.
بچه‌هاى 12-6 سال: 600mg در روز در دوزهاى منقسم.
حاملگي:
بالغين:۶۰۰ـ۳۰۰ mg در روز خوراكى در دوزهاى منقسم.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، كوليت اولسرو آنترين ناحيه‌اي، هموسيدروز هموكروماتوز، بيمارى اولسرپپتيك، كم‌خونى هموليتيك، سيروز.

گوارشي: تهوع، يبوست، درد ناحيۀ اپي‌گاستر، مدفوع قرمز و سياه قيري، استفراغ، اسهال.
پوستي: تغييرات رنگ ميناى دندان و چشم در برخى موارد.

در كم‌خونى (طولاني‌مدت)، حاملگى (در گروه A قرار دارد) با احتياط مصرف شود.

باعث کاهش جذب کينولون‌ها و تتراسيکلين‌ها مي‌شود؛ کلرامفنيکل باعث به تأخير افتادن اثرات خون‌ساز آهن مي‌شود؛ باعث کاهش جذب پني‌سيلين آمين مي‌شود؛ مصرف آنتي‌اسيدها باعث کاهش جذب آهن مي‌شوند؛ ويتامين C باعث افزايش جذب آهن مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ آزمايشات خوني: Hct, Hb، رتيکولوسيت، بيليروبين قبل از درمان، حداقل به‌طور ماهيانه
توصيه‌ها:
ـ تجويز دارو به شيرخواران فقط با ويتامين E تکميلى صورت گيرد وگرنه کم‌خونى هموليتيک ايجاد مي‌شود.
ـ براى جذب بهتر در فاصله غذاها داده شود، مي‌توان آن را به‌همراه آب‌ميوه ولى نه آنتي‌اسيد يا شير مصرف نمود، در صورت بروز علائم گوارشى حداقل يک ساعت تأخير کنيد، پس از غذا داده شود، حتى اگر جذب دارو کاهش يابد.
ـ براى جلوگيرى از بد رنگى ميناى دندان بانى پلاستيکى مصرف شود، تمام دارو را رقيق کنيد.
ـ دارو حداقل يک ساعت قبل از غذا در مواردى که سوزش معدى ايجاد مي‌شود، مصرف شود.
ـ در موارد کم‌خونى کمتر از ۶ ماه مصرف شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ در ظروف تيره‌رنگ و با درب محکم نگهدارى شود.
ارزيابى باليني:
مسموميت: تهوع، استفراغ، اسهال (مدفوع سبز و سپس قيري) استفراغ خوني، رنگ‌پريدگي، سيانوز، شوک، کوما.
تخفيف دوز دارو در صورت بروز يبوست، افزايش آب، حجم غذا، فعاليت.
تغذيه: مقدار آن در جيره غذائى (گوشت، سبزيجات به رنگ سبز تيره، لوبياى خشک، ميوه‌هاى خشک، تخم‌مرغ).
علل از دست دادن آهن يا کم‌خوني: شامل ساليسيلات، سولفوناميدها، ضد مالاريا، کينيدين.
پاسخ درماني: بهبود Hgb, HCT, رتيکولوسيت، کاهش خستگى و ضعف.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ آهن ممکن است رنگ مدفوع را به سبز تيره يا سياه تغيير دهد.
ـ در صورت مصرف بيش از حد مقدار تجويز شده امکان مسموميت وجود دارد.
ـ دارو را نبايد جويد، بلکه به‌طور کامل آن را بلعيد.
ـ دور از دسترس اطفال نگهدارى شود.
ـ يک نمک آهن را با ديگرى جايگزين نکند زيرا مقدار آهن ۳۰۰ معدنى در آنها متفاوت است (مثلاً ۳۰۰ آهن mg گلوکونات فرو حدود mg المنتال دارد.
ـ ۳۰ـ۱۵ دقيقه بعد از مصرف دارو از تغيير وضعيت خوددارى کند زيرا زخم مرى ممکن است ايجاد شود.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
مثبت کاذب: خون مخفى در مدفوع.
درمان مصرف بيش از حد دارو:
تا زمان انجام لاواژ با دادن تخم‌مرغ و شير بيمار را وادار به استفراغ کنيد.