مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

تضعيف كورتكس مغز، هيپوتلاموس، سيستم ليمبيك كه فعاليت و تهاجم را كنترل مي‌كنند؛ مهار انتقال عصبى دوپامينى در سيناپس؛ اثرات قوى مسدودكننده گيرنده a آدرنرژيك و آنتي‌كولينرژيك؛ مكانيسم اثر ضدسايكوزى مشخص نيست.

اختلالات سايكوتيك اسكيزوفرني.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، كولاپس عروقي، آسيب كبدي، آرتريواسكلروز مغزي، بيمارى عروق كرونر، افزايش يا كاهش فشار خون شديد، ديسك‌زاى خوني، كوما، بچه‌هاى كوچك‌تر از 12 سال، آسيب مغزي، تضعيف مغز استخوان، حالت محروميت از الكل و باربيتورات.

فرم decanoate:
بالغين و بچه‌هاى بزرگ‌تر از 12 سال: تزريق زير جلدى يا عضلانى 25 - 12/5 میلی‌گرم هر 3 - 1 هفته
فرم HCL:
بالغين: 10 - ۵/۲ میلی گرم خوراكى به‌طور منقسم هر 8 - 6 ساعت، حداكثر تا 20 میلی گرم در روز؛ تزريق عضلانى در ابتدا ۲۵/۱ میلی گرم و سپس 10 - ۵/۲ میلی گرم در دوزهاى منقسم هر 6 تا 8 ساعت.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، کولاپس عروقي، آسيب کبدي، آرتريواسکلروز مغزي، بيمارى عروق کرونر، افزايش يا کاهش فشار خون شديد، ديسکرازى خوني، کوما، بچه‌هاى کوچک‌تر از ۱۲ سال، آسيب مغزي، تضعيف مغز استخوان، حالت محروميت از الکل و باربيتورات.

عوارض جانبي:
تنفسي: اسپاسم حنجره، تنگي‌نفس، تضعيف تنفسي.
دستگاه عصبى مركزي: علائم اكستراپيراميدل: پاركينسون كاذب، ناتوانى در نشستن، ديستوني، ديس‌كينزى تأخيري، خواب‌آلودگي، سردرد، تشنج، سندرم نرولپتيك بدخيم.
خوني: كم‌خوني، لكوپني، لكوسيتوز، اگرانولوسيتوز.
پوستي: راش، درماتيت، حساسيت به نور.
چشم، گوش، حلق و بيني: تارى ديد، گلوکوم.
گوارشي: خشکى دهان، تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، يبوست، اسهال، يرقان، افزايش وزن.
ادرارى تناسلي: احتباس ادراري، تکرر ادرار، آنوري، ناتوانى جنسي، آمنوره، ژنيکوماستي.
قلبى عروقي: کاهش فشار خون اورتواستاتيک، افزايش فشار خون، ايست قلبي، تغييرات ECG، تاکيکاردي.

در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، شيردهي، اختلالات تشنجي، افزايش فشار خون، بيمارى کبدي، بيمارى قلبى بااحتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ بلعيدن داروى خوراکي، مراقب باشيد که بيمار دارو را نگه ندارد و يا به بيماران ديگر ندهد.
ـ نسبت I&O؛ مثانه را در صورت برون‌ده ادرارى کم لمس کنيد.
ـ بيليروبين، CBC، آزمايشات عملکرد کبدى به‌طور ماهيانه.
ـ کامل ادرارى قبل و حين درمان طولاني‌مدت لازم است.
توصيه‌ها:
ـ دارو را با آب‌ميوه، شير يا نوشيدني‌هاى فاقد کافئين مصرف کند.
ـ در صورت بروز علائم اکستراپيراميدال، از ضد پارکينسون استفاده شود.
ـ تزريق عضلانى در عضلات حجيم صورت گيرد و براى جلوگيرى از کاهش فشار خون اورتواستاتيک در وضعيت نشسته يا recumbent صورت گيرد.
ـ استفاده از سر سوزن خشک براى جلوگيرى از کدر شدن محلول؛ به‌خاطر ويسکوزيته از شماره ۲۱G يا بزرگتر استفاده کنيد.
ـ در محيط بيمار سروصدا و نور کاهش يابد.
ـ کنترل حرکت بيمار تا تثبيت رژيم داروئي؛ خوددارى از ورزش‌هاى پراسترس به‌خاطر احتمال غش، عدم ايستادن بيمار به‌مدت طولاني.
ـ افزايش مصرف مايعات براى جلوگيرى از يبوست.
ـ نوشيدن جرعه‌هاى آب، آب‌نبات و آدامس براى خشکى دهان.
ـ دارو را در ظروف محکم و تيره و در محل خنک نگهداريد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش هيجانات، هذيان، توهم، بدگماني، بهبود وضعيت تفکر و صحبت‌کردن.
احساس، آگاهى به زمان و مکان، از دست دادن هوشيارى (LOC)، رفلکس‌ها، راه‌رفتن، هماهنگى عضلاني، اختلالات خواب.
فشار خون در حالت نشسته و خوابيده، نبض‌ها و تنفس مريض را هر ۴ ساعت کنترل کنيد. هم‌چنين به‌عنوان ميزان پايه قبل از شروع درمان اندازه‌گيرى شود و در صورت کاهش ۳۰mmHg گزارش کنيد.
سرگيجه، غش، طپش قلب، تاکيکاردى در مواقع بلندشدن.
علائم اکستراپيراميدال شامل آکاتيزى (ناتوانى در نشستن)، ديس‌کينزى تأخيرى (حرکات عجيبو غريب فک، دهان، زبان، انتهاها)، پارکينسون کاذب (سفتي، ترمور، راه رفتن شبانه).
قطع ناگهانى مصرف دارو ممکن است منجر به تهوع، استفراغ، سرگيجه، سردرد، بي‌خوابي، تاکي‌کاردى شود.
تورگور پوستى به‌طور روزانه.
يبوست، احتباس ادراري؛ در صورت ايجاد، حجم غذا و مايعات مصرفى را افزايش دهيد.
تغيير رنگ ادرار به‌رنگ صورتى يا قرمز قهوه‌اى نشانه هماچورى نيست.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ کاهش فشار خون وضعيت اغلب رخ مي‌دهد بنابراين بيمار به آهستگى از حالت نشسته به ايستاده درآيد.
ـ عدم استفاده از دوش آب داغ يا وان حمام به‌خاطر احتمال کاهش فشار خون اورتواستاتيک.
ـ در صورت قطع ناگهانى مصرف دارو، علائم اکستراپيراميدال ايجاد مي‌شود و بنابراين مصرف دارو را بايد به‌تدريج قطع کرد.
ـ به‌خاطر احتمال تداخلات داروئى جدى فقط با اجازه پزشک از داروهاى بدون نسخه استفاده شود. (داروهاى ضدسرفه، تب يونجه و سرماخوردگي).
ـ به‌خاطر احتمال تضعيف دستگاه عصبى مرکزى از مصرف الکل خوددارى کند؛ افزايش خواب‌آلودگى مي‌تواند وجود داشته باشد.
ـ براى جلوگيرى از سوختگي‌هاى پوستي، از محافظ در مقابل نورخورشيد استفاده کند. تحمل خود به‌ رژيم داروئى را بسنجد.
ـ درباره علائم اکستراپيراميدال و لزوم رعايت بهداشت دهان به‌خاطر احتمال ايجاد کانديديازيس دهانى به مريض توضيح دهيد.
ـ گزارش کردن گلودرد، بي‌حالي، تب، خونريزي، زخم‌هاى دهاني؛ در صورت ايجاد بايد CBC انجام و مصرف دارو قطع شود.
ـ در هواى داغ ممکن است گرمازدگى ايجاد شود و بنابراين بايد احتياط شود تا بيمار در محيط خنک قرار داشته باشد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: در تست‌هاى عملکرد کبدي، آنزيم‌هاى قلبي، کلسترول، قندخون، پرولاکتين، بيليروبين، PBI، کولين استراز، ۱۳۱I.
کاهش: هورمون‌ها (در خون و ادرار).
مثبت کاذب: تست‌هاى حاملگى و PKU.
منفى کاذب: استروئيدهاى ادراري، ۱۷OHCS-.
درمان مصرف بيش از حد دارو: لاواژ، در صورت مصرف خوراکي، ايجاد يکه راه هوائي؛ بيمار را وادار به استفراغ نکنيد.