مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

جلوى گسترش تشنجات در کورتکس مغز را مي‌گيرد.

صرع بزرگ (تونيک ـ کلونيک) جنراليزه، صرع مداوم، تشنجات غيرصرعي، تشنجات همراه با سندرم Rey، پس از تروماى به سر، نورالژى عصب سه‌قلو، فلج بل (Bell)، ديس‌ريتمى بطنى غيرقابل کنترل با داروهاى ضدديس ريتمي.

تشنج ژنراليزه: Status Epilepticus
بالغين: ابتدا ۱۵ـ۱۰ mg/kg يا ۱gr به‌صورت وريدى تجويز مي‌شود، سپس ۱۰۰mg وريدى سه بار در روز؛ هم‌چنين روش ديگر ابتدا ۱۵ـ۱۰ mg/kg يا ۱gr به‌صورت خوراکي، سپس ۱۰۰mg خوراکى سه بار در روز (سرعت تزريق نبايد بيش از ۵۰mg در دقيقه باشد).
کودکان: در تزريق وريدى دوز اوليه 15mg/kg است که با سرعت 50mg/min تزريق مي‌گردد، در صورتي‌که بيمار قبلاً فني‌توئين دريافت مي‌کرده است، mg/kg 5-7 با سرعت mg/min50 که هر ۳۰ دقيقه مي‌توان آن را تکرار کرد. در راه خوراکى دوز اوليه mg/kg15 در دوزهاى منقسم هر ۱۲ـ۸ ساعت است. سپس mg/kg 5-7 در دوزهاى منقسم هر ۱۲ ساعت.
درد عصبي:
بالغين: ۶۰۰ـ۲۰۰ mg/day از راه خوراکي.
ديس‌ريتمى بطني:
بالغين: از راه خوراکى دوز اوليه ۱ گرم است که در دوزهاى منقسم در ۲۴ ساعت داده مي‌شود. سپس mg/day 500 براى دو روز، در تزريق وريدى mg250 در هر ۱۵ دقيقه داده مي‌شود، تا ديس‌ريتمى برطرف شود. روش ديگر: ۱۰۰mg هر ۱۵ دقيقه به‌صورت وريدى تا ظهور عوارض جانبى يا کنترل ديس‌ريتمى (در مجموع ۱ گرم).
کودکان: mg/kg 3-8 از راه خوراکي: mg/m2/day250 به‌صورت تک‌دوز يا در ۲ دوز منقسم؛ از راه وريدى mg/kg3-8 در عرض چند دقيقه يا mg/m2/day 250 به‌صورت تک‌دوز در ۲ روز.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، بيماري‌هاى رواني، حاملگى (در گروه D قرار دارد) براديکاردي، بلوک AV يا SA، سندرم استوکس ـ آدامز، تشنج ناشى از هيپوکلسمي.

خوني: آگرانولوسيتوز، لکوپني، آنمي‌آپلاستيک، ترومبوسيتوپني، آنمي‌مگالوبلاستيک.
قلبي‌عروقي: هيپوتانسيون، فيبريلاسيون بطني.
عصبي: گيجي، منگي، بي‌خوابي، پاراستزي، دپرسيون، تمايل به خودکشي، تهاجم، سردرد، کندى تکلم.
گوارشي: تهوع، استفراغ، يبوست، بي‌اشتهائي، از دست‌دادن وزن، هپاتيت، يرقان، هيپرپلازى لثه‌ها.
ادراري‌تناسلي: نفريت، آلبومينوري.
پوستي: راش، لوپوس اريتماتوز، سندرم استيونس جانسون، پرموئي.
چشم، گوش، حلق و بيني: نيستاگموس، دوبيني، تاري‌ديد.

در آلرژي، بيمارى کبدى و کليوي، ديسکرازى خوني، نارسائى قلبي، بيماران مسن و ناتوان، ديابت قندي، پانکراس، پورفيرى حاد و متناوب، بااحتياط مصرف شود.

ساير داروهاى ضدتشنج و الکل باعث کاهش سطح فني‌توئين مي‌شوند؛ فني‌توئين باعث کاهش جذب و افزايش متابوليسم وارفارين مي‌شود، باعث کاهش اثر قرص‌هاى ضدباردارى و داروهاى کورتيکواستروئيد مي‌شود؛ کلرامفنيکل و آميودارون باعث افزايش سطح فني‌توئين و داروهاى ضدسل باعث کاهش جذب آن مي‌شود؛ مصرف همزمان غذا و مکمل‌هاى غذائى باعث کاهش جذب مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ سطح خونى دارو را بررسى کنيد. ميزان سمى آن ۵۰ـ۳۰ mg/ml است.
ـ مطالعات خونى شامل CBC و شمارش پلاکت‌ها هر ۲ هفته تا تطابق يافتن بيمار با دارو انجام گيرد. سپس هر ماه تا ۱۲ ماه و بعد هر ۳ ماه اين مطالعات بايد تکرار شود. اگر تعداد نوتروفيل‌ها از ۱۶۰۰/mm۳ کمتر شد، مصرف دارو را قطع کنيد..
توصيه‌ها:
ـ دارو را تنها با نرمال‌سالين رقيق کنيد و هرگز از آب مقطر براى رقيق‌کردن آن استفاده نکنيد، دارو را آهسته و با سرعت کمتر از mg/min50 تزريق کنيد. مجراى تزريق IV را قبلاً با محلول نرمال‌سالين شسته از فيلتر in-line استفاده کنيد. ۴ ساعت بعد از تهيه دارو را دور بريزيد. دارو را در رگ‌هاى بزرگ تزريق کنيد تا بيمار دچار سندرم puple glove نشود.
ـ در راه خوراکى دارو را در دوزهاى منقسم و يا بعد از غذا مصرف کنيد تا عوارض جانبى کاهش يابد.
ارزيابى باليني:
پاسخ‌درمانى را با توجه به شدت تشنجات يا ديس‌ريتمى ارزيابى کنيد.
وضعيت روانى را با توجه به خلق، احساسات، عاطفه و حافظه (درازمدت و کوتاه‌مدت) ارزيابى کنيد.
مراقب دپرسيون تنفسى باشيد.
ديسکرازى خونى را با توجه به تب، گلودرد، راش، يرقان، و کوفتگى پوست ارزيابى کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ ادرار ممکن است صورتي‌رنگ شود.
ـ دارو را به يک‌باره قطع نکنيد زيرا امکان عود تشنجات وجود دارد.
ـ دندان‌ها را با يک مسواک نرم تميز کنيد تا از هيپرپلازى لثه جلوگيرى شود.
ـ از انجام کارهاى مخاطره‌آميز قبل از تطبيق يافتن با دارو خوددارى کنيد.
ـ کارت ويژه‌اى که بيانگر مصرف دارو توسط بيمار است بايد همراه داشته باشيد.
ـ مصرف زياد الکل مي‌تواند اثرات دارو را کاهش دهد.
ـ نوع و شکل داروى مورد استفاده خود را بعد از پايدار شدن درمان ناگهانى عوض نکنيد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
کاهش: دگزامتازون، متي‌راپون، PBI (يد متصل به پروتئين) و استروئيدهاى ادراري.
افزايش: گلوکز، آلکالين فسفاتاز و BSP (برم‌سولفامين).