مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

به‌طور انتخابى باعث مهار سيستم رنين - آنژيوتانسين - آلدوسترون مي‌شود؛ مهار آنزيم تبديل‌كنندۀ آنژيوتانسين (ACE) و بالطبع جلوگيرى از تبديل‌شدن آنژيوتانسين I به II، كه نتيجتاً باعث گشادى عروق شريانى و وريدى مي‌گردد.

هيپرتانسيون، نارسائى قلبى كه به درمان‌هاى معمولى پاسخ نمي‌دهند.

فشارخون بدخيم:
بالغين: خوراكى 25mg كه هر دوساعت مقدار آن افزوده مي‌شود تا پاسخ موردنظر به‌دست بيايد، حداكثر تا 450mg/day.
فشارخون:
دوز اوليه: 12/5 ميلي‌گرم؛ 3-2 بار در روز؛ مي‌توان دوز دارو را تا حد 50mg دو تا سه‌بار در روز به فواصل 2-1 هفته‌اى افزايش داد؛ دوز معمولى دارو 50mg دو تا سه‌بار در روز مي‌باشد و حداكثر دوز دارو 450mg مي‌باشد.
نارسائى احتقانى قلب:
بالغين: خوراكى 12/5mg دفعات 3-2 بار در روز با ديورتيك و ديژيتال داده مي‌شود. مي‌توان تا حد 50mg دو تا سه بار در روز نيز تجويز نمود، و درصورت نياز پس از 14 روز دارو را تا حد 150mg سه‌بار در روز افزايش مي‌دهيم.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، حاملگى (گروه C)، شيردهي، بلوك قلبى بچه‌ها و در هنگام مصرف ديورتيك‌هاى نگهدارندۀ پتاسيم.

قلبى عروقي: هيپوتانسيون.
ادرارى تناسلي: ناتوانى جنسي، ديزوري، شب‌ادراري، پروتئين اوري، سندرم نفروتيك، نارسايى قابل برگشت كليوي، پلي‌اوري، اليگوري، تكرر ادراري.
خوني: نوتروپني، پان‌سيتوپني، هيپركالمي، هيپوناترمى (در CHF).
پوستي: راش، آنژيوادم.
تنفسي: برونکواسپاسم، ديس‌پنه، سرفه، هيپرکالمي.
گوارشي: از دست‌دادن قدرت چشائي، تهوع، استفراغ، خشکى دهان، اسهال، يبوست، کاهش وزن.
دستگاه عصبى مرکزي: سردرد، بي‌خوابي، خستگي، پارستنري.

در افراد دياليزي، هيپوولمي، لوسمي، اسکلرودرمي، لوپوس اريتماتوزيس، ديسکرازى خوني، نارسائى احتقانى قلب، ديابت مليتوس، بيمارى کليوي، بيمارى تيروئيد، COPD و در آسم با احتياط مصرف شود.

آسپرين و NSAIDS باعث کاهش اثرات هيپوتانسيو مي‌شوند؛ مصرف همزمان آميلورايد و اسپيرونولاکتون خطر هيپرکالمى را تشديد مي‌کنند؛ پروبنسيد باعث کاهش دفع و افزايش اثر دارو مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ مطالعات خوني: نوتروفيل، کاهش پلاکت، فشارخون قبل و پس از شروع درمان هر دو هفته تا ۳ ماه.
ـ مطالعات کليوي: پروتئين، BUN، کراتينين، افزايش اين سه را بررسى کنيد که مي‌تواند نشانگر سندرم نفروتيکى باشد.
ـ تست‌هاى عملکرد پايه‌اى کليوى و کبدى قبل از شروع درمان.
ـ ميزان پتاسيم، هرچند به‌ندرت هيپرکالمى ايجاد مي‌شود.
ـ با استفاده از Dip-Stick به‌طور روزانه پروتئين ادرارى را در نمونه صبحگاهى بررسى کنيد، اگر افزايش دفع پروتئين داشتيم، يک نمونه ۲۴ ساعته ادرارى بايد جمع‌آورى شود.
توصيه‌ها:
ـ در صورت افت شدى فشارخون از انفوزيون وريدي، کلرور سديم ۹/۰% (با نظر پزشک) براى افزايش حجم مايعات بدن استفاده کنيد.
ـ در محفظه‌اى محکم و در دماى ۳۰ درجه سانتي‌گراد يا کمتر نگهدارى شود.
ـ دوز دارو را يک ساعت قبل از غذا تجويز کنيد.
ـ در موارد شديد هيپوتانسيون مريض را در حالت طاق‌باز (Supine) يا ترندلنبرگ قرار دهيد. بهتر است تا ۳ ساعت بعد از اولين روز بيمار در بستر دراز بکشد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش فشارخون در مورد هيپرتانسيون، کاهش فشارخون، ادم رال‌هاى مرطوب در مورد CHF، ادم پاها و انگشتان.
يک افزايش ناگهانى فشارخون ممکن است طى ۳ـ۱ ساعت پس از اولين دوز مبتلايان به هيپرتانسيون شديد تحت درمان ديورتيک و رژيم کم‌نمک ملاحظه شده است.
واکنش آلرژيک، راش، تب، خارش، کهير، و در اين موارد اگر آنتي‌هيستامين‌ها کمک‌کننده نباشد دارو را قطع مي‌کنيم.
علائم نارسائى احتقانى قلب: ادم، ديس‌پنه، رال‌هاى مرطوب، فشارخون.
علائم کليوي: پلي‌اوري، اليگوري، تکرر ادرار.
پروتئينوري: ماهانه به‌مدت ۸ ماه از شروع درمان و پس از آن در فواصل طولاني‌تر (پروتئينورى در ۲ـ۱% موارد اتفاق مي‌افتد)
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ دارو يک ساعت قبل از غذا مصرف شود.
ـ دارو را به‌طور ناگهانى قطع نکنيد.
ـ از دارو‌هاى OTC (به‌منظور سرفه، سرماخوردگى و آلرژي) مگر با تجويز پزشک خوددارى کنيدو
ـ به مريض گفته شود در صورت حساسيت به نور در معرض نور آفتاب قرار نگيرد يا از پوشش‌هاى ضدنور استفاده کند.
ـ نقص چشائى در ۱۰ـ۵% موارد روى مي‌دهد و معمولاً طى ۳ـ۲ ماه (حتى با ادامه مصرف دارو برطرف مي‌شود)
ـ تحمل داروئى مريض را بسنجيد و اينکه در چه دوزى احساس بهترى دارد.
ـ براى کاستن از موارد افت فشار خون وضعيتي، به‌تدريج به حالت نشسته يا ايستاده تغيير وضعيت بدهد.
ـ در صورت بروز علائم زير پزشک را مطلع کنيد؛ زخم‌هاى دهاني، گلودرد، تب، تورم انگشتان پا و دست‌ها، ضربان قلب نامنظم، درد قفسه سينه، و علائم آنژيوادم.
ـ در صورت بروز حالاتى همچون تعريق زياد، دهيدراتاسيون، استفراغ و اسهال که مي‌توانند باعث افت فشار خون شوند، پزشک را مطلع کنيد.
ـ در چند روز اول پس از درمان ممکن است دارو باعث سرگيجه و غش‌کردن شود.
ـ دارو ممکن است باعث ايجاد راش يا اختلال در تعريق کردن شود.
ـ مصرف دارو در بيماران ديابتى ممکن است باعث هيپوگليسمى شود. از اين‌رو طى هفته اول، آزمون سنجش قند خون لازم است.
ـ فشار خون را اندازه‌گيرى کنند.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
مثبت کاذب: استون ادرار.
درمان مصرف بيش از حد دارو: دادن کلرور سديم ۹/۰% ، کلسيم وريدى يا انفوزيون، همودياليز.