مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با اتصال به زیرواحد ریبوزومی در سنتز پروتیئن باکتری ایجاد اختلال می‌کند و با ایجاد اشتباه در ترکیب زنجیر پروتئینی، سبب مرگ باکتری می‌شود.

عفونت سیستمیک شدید در دستگاه عصبی مرکزی، تنفسی، گوارشی، مجرای ادراری استخوان، پوست و بافت‌های نرم که عواملی مانند: E.coli، انتروباکتر، اسینتوباکتر، پروتئوس، کلیسیلا پنومونیه، اس مارسنس، استافیلوکوک ایجاد شده است. همچنین به‌عنوان داروی کمکی در درمان کومای هپاتیک، پریتونیت و قبل از جراحی برای استریل کردن روده به‌کار می‌رود.

عفونت سیستمیک شدید:
بالغین و کودکان: انفوزیون وریدی 15mg/kg در روز در دوزهای منقسم هر 8 تا 12 ساعت؛ 500mg از دارو را در 200ml سالین نرمال یاسرم قندی رقیق کرده و در مدت 30 تا 60 دقیقه تجویز می‌شود و نباید از ۵/۱ گرم در روز تجاوز کند؛ تزریق عضلانی 15mg/kg در روز به‌طور منقسم هر 8 تا 12 ساعت حداکثر تا gr۱/۵ در روز؛ استفاده از محلول شستشو (irrigation) نباید از ۵/۱ gr در روز بیشتر شود.
کومای کبدی:
بالغین: 12-8 gr خوراکی در روز در دوزهای منقسم.
استریل کردن روده قبل از جراحی:
بالغین: یک گرم خوراکی هر 1 ساعت، 4 دوز سپس 6 ساعت به‌مدت 36 تا 72 ساعت.
موارد منع مصرف: انسداد روده‌اي، بيمارى کليوى شديد، حساسيت مفرط.

ادراری تناسلی: اولیگوری، هماچوری، آسیب کلیوی، ازوتمی، نارسائی کلیه، سمیت کلیوی.
دستگاه عصبی مرکزی: منگی، افسردگی، بی‌حسی، ترمور، تشنج، برش عضلانی، سمیت عصبی.
چشم، گوش، حلق و بینی: سمیت گوش، کری، اختلالات بینائی.
خونی: آگرانولوسیتوز، ترومبوسيتوپني، لکوپني، ائوزينوفيلي، کم‌خوني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، افزايش AST, ALT, بيلي‌روبين، هپاتومگال، نکروز کبدي، اسپلنومگالي.
قلبى عروقي: کاهش فشارخون، ميوکاردي.
پوستي: راش، سوزش، کهير، حساسيت به نور، درماتيت.

در نوزادان، مياستني‌گراويس، نقايص شنوائي، بيمارى کليوى خفيف، حاملگى (در گروه D قرار دارد)، شيردهى با احتياط مصرف شود.

مصرف سيس‌پلاتين، وانکومايسين و آمفوتريسين B باعث تشديد عوارض کليوى مي‌شود؛ داروهاى بيهوشى عمومى و بلوک‌کننده‌هاى عصبى عضلانى باعث تشديد ضعف عضلانى مي‌شود؛ کاپرئومايسين فورسمايد باعث تشديد عوارض گوشى مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ وزن قبل از درمان: محاسبه داروئى مورد نياز معمولاً براساس وزن ايده‌آل صورت مي‌گيرد ولى مي‌تواند برحسب وزن واقعى مريض نيز محاسبه شود.
ـ نسبت I&O، تجزيه ادرار به‌طور روزانه براى پروتئين اوري، سلول، سيلندر؛ تغييرات ناگهانى در برون‌ده ادرارى را گزارش کنيد.
ـ علائم حياتى در طول انفوزيون، مراقب هيپوتانسيون و تغيير نبض باشيد.
ـ محل تزريق وريدى را هر ۳۰ دقيقه از لحاظ ترومبوفلبيت با علائم درد، قرمزى و تورم چک کنيد و در صورت لزوم، محل تزريق را عوض کنيد و در محل قبلي، کمپرس گرم به‌کار بريد.
ـ حداکثر غلظت سرمى که ۶۰ـ۳۰ دقيقه بعد از انفوزيون وريدى يا ۶۰ دقيقه بعد از تزريق عضلانى اندازه‌گيرى مي‌شود؛ سطح خونى بايد ۲ تا ۴ برابر سطح باکتريواستاتيک باشد.
ـ اندازه‌گيرى PH ادرار در صورتى که دارو براى عفونت مجارى ادرارى استفاده شده است؛ ادرار بايد به حالت قليائى نگهداشته شود.
توصيه‌ها:
ـ تزريق وريدى بعد از رقيق کردن ۵۰۰mg در ۱۰۰ml از محلول قندى يا قندى ـ نمکى صورت گيرد و در هر دقيقه ۴ـ۳ ml تجويز شود.
ـ تزريق عضلانى در عضلات حجيم و با تغيير محل صورت گيرد.
ـ دارو در محيط قليائى فعال‌تر است، از اين‌رو در درمان عفونت مجارى ادرارى بايد ادرار را با بي‌کربنات قليائى کرد.
ـ براى حفظ غلظت خوني: فواصل بين دوزها بايد رعايت کرد.
روش تهيه / تجويز:
ـ براى جلوگيرى از تحريک لوله‌هاى کليوى در صورتي‌که مصرف مايعات ممنوع نباشد روزانه ۲ تا ۳ ليتر مايع مصرف شود.
ـ شستشوى IV line با نرمال سالين يا محلول قندى بعد از انفوزيون.
ـ مواظبت از بيمار در مواقع حرکت کردن و رعايت اقدامات محافظتى ديگر براى اختلال عمل و ستيبولار (تعادلي).
ارزيابى باليني:
اثر درماني: برطرف شدن تب، در زخم‌هاى داراى ترشح C&S منفى بعد از درمان.
اختلال کليوى با جمع‌آورى ادرار براى آزمايش کليرانس کراتينين، BUN، کراتينين سرم در صورت وجود اختلال کليوى (80ml/min>کليرانس cr) دوز دارو بايد کاهش يابد.
بررسى کرى با آزمايشات شنوائى سنجي، شنيدن صداى زنگ و غرش در گوش‌ها، سرگيجه، شنوائى را قبل، بعد و حين درمان بررسى کنيد.
دهيدراتاسيون: وزن مخصوص بالاى ادرار، کاهش تورگور پوستي، خشکى مخاطات، ادرار تيره‌رنگ.
رشد بيش از حد عفونت: افزايش درجه حرارت، بي‌حالي، قرمزي، درد تورم، خارش پرينه، اسهال، استوماتيت، تغيير در سرفه، خلط.
C&S قبل از شروع درمان براى تعيين ارگانيسم مسئول عفونت.
اختلال عمل وستيبولي: تهوع، استفراغ، سرگيجه، سردرد، در صورت شديد بودن، مصرف دارو بايد قطع شود.
محل تزريق از نظر قرمزي،تورم، آبسه؛ از کمپرس گرم در محل استفاده کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ گزارش کردن سردرد، سرگيجه، نشانه‌هاى افزايش رشد عفونت، اختلال کليوي.
ـ گزارش کردن کاهش شنوائي، شنيدن صداى زنگ و غرش در گوش‌ها يا احساس پرى در سر.
درمان مصرف بيش از حد دارو: همودياليز، کنترل سطح سرمى دارو.