مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

کلیدواژه:
  

متيل‌فنيدات

نام لاتین: METHYLPHENIDATE HCL

  • نام تجاری: Methidate, Ritalin, Ritalin-SR
  • گروه دارویی: محرک مغزى
  • گروه شیمیایی: مشتق پيپريدين، جزء داروهاى دسته II کنترل شده است.
تاریخ ایجاد: 1394/08/17 آخرین ویرایش: 1394/08/17 بازدید: 1078

icon مکانیسم اثر

رهائى نوراپي‌نفرين و دوپامين در قشر مغز به سيستم فعال‌کننده شبکه‌اى را زياد مي‌کند؛ نحوه دقيق عمل آن مشخص نيست.

iconموارد مصرف

اختلال نقص توجه، با افزايش فعاليت و نارکولپسي.

iconمیزان مصرف

نارکولپسي:
بالغين: ۱۰mg خوراکى ۳ـ۲ بار در روز پس از غذا (محدوده ۴۰ـ۲۰ mg).
اختلال تمرکز:
کودکان کوچکتر از ۶ سال: ۵mg قبل از صبحانه و ناهار، هر هفته ۱۰ـ۵ mg افزايش مي‌يابد. حداکثر تا ۶۰mg/day.
بالغين: ۱۰mg خوراکى ۲ تا ۳ بار در روز ۴۵ـ۳۰ دقيقه قبل از غذا که مي‌توان تا ۶۰ـ۴۰ mg در روز افزايش يابد.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، اضطراب، سابقه بيمارى تورت؛ سابقه تشنج.

icon عوارض جانبی

دستگاه عصبى مرکزي: افزايش فعاليت، بي‌خواب، بي‌قراري، talkativeness، سرگيجه، سردرد، آکاتيزي، ديس‌کينزي.
گوارشي: تهوع، بي‌اشتهائي، خشکى دهان، اسهال، يبوست، از دست دادن وزن، درد شکمى.
قلبى عروقي: طپش قلب، تاکيکاردي، تغييرات فشارخون، آنژين صدري، اختلال ريتم.
پوستي: درماتيت اگزوفولياتيو، کهير، راش، اريتم مولتي‌فرم.
اندوکرين: عقب‌افتادگى شديد
ادرارى تناسلي: ارومي.
خوني: ترومبوسيتوپني.

iconمراقبت ها

در هيپرتانسيون، افسردگي، حاملگى (در گروه C قرار دارد) تشنج، شيردهي، سوءاستفاده داروئى با احتياط مصرف شود.

iconتداخلات دارویی

باعث خنثى شدن اثر هيپوتانسيو گوانيتيدين و برتيليوم مي‌شود؛ مصرف همزمان MAOI سبب بروز بحران فشارخون مي‌شود.

iconسایر توضیحات

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ علائم حياتي، فشارخون زيرا اين دارو ممکن است اثر ترکيب ضد فشارخون را برگرداند، بيماران قلبى را بيشتر کنترل کنيد.
ـ CBC، کامل ادرار، در ديابتي‌ها: قندخون، قند ادرار، به‌خاطر کاهش خوردن غذا، تغيير انسولين مصرفى ممکن است لازم شود.
ـ ميزان قد و رشد در بچه‌ها؛ سرعت رشد ممکن است کاهش يابد.
توصيه‌ها:
ـ حداقل ۶ ساعت قبل از خواب براى اجتناب از بي‌خوابى مصرف شود.
ـ مصرف در چاقى فقط در صورتي‌که بيمار يک رژيم کاهش وزن دارد مانند تغيير رژيم غذائي، ورزش؛ در غير اين‌صورت تحمل داروئى ايجاد شده و کاهش وزن حاصل نمي‌گردد، ۴۵ـ۳۰ دقيقه قبل از غذا تجويز شود.
ـ آدامس، آب‌نبات سفت، جرعه‌هاى مکرر آب براى خشکى دهان استفاده شود.
ارزيابى باليني:
وضعيت رواني: خلق، احساس، خوي، تحريک، بي‌خوابى، تهاجم
وابستگى فيزيکي: نبايد براى مدت طولانى مصرف شود، دوز دارو بايد به‌تدريج کاهش يابد، بعد از استفاده طولاني‌مدت تحمل داروئى ايجاد مي‌شود.
علائم محروميت: سردرد، تهوع، استفراغ، درد عضلاني، ضعف.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ کاهش مصرف کافئين (قهوه، چاي، کولا، شکلات)؛ ممکن است سبب افزايش تحريک‌پذيرى گردد.
ـ از مصرف ترکيبات OTC مگر با نظارت پزشک امتناع شود.
ـ قطع تدريجى مصرف دارو در مدت چند هفته، در غير اين‌صورت افسردگي، خواب‌آلودگي، و بي‌حالى ايجاد مي‌شود.
ـ اجتناب از مصرف الکل.
ـ از فعاليت‌هاى مخاطره‌آميز تا زماني‌که وضعيت درمانى تثبيت نشده است، خوددارى کنيد.
ـ استراحت کافي: بيمار در پايان روز احساس خستگى بيشترى خواهد کرد.
درمان مصرف بيش از حد دارو: تجويز مايعات، دياليز خونى يا صفاقي، ضدفشارخون در فشارخون بالا، تجويز باربيتورات‌ قبل از لاواژ.