مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

مهار برداشت مجدد اپي‌نفرين و سروتونين در انتهاى اعصاب، افزايش اثر نوراپي‌نفرين، سروتونين در سلول‌هاى عصبي

افسردگي.

بالغين: خوراكى 50 تا 100mg هنگام خواب و تا 200mg چهار بار در روز افزايش داده مي‌شود و حداكثر تا 300mg/day؛ عضلانى 20 تا 30mg چهاربار در روز يا 80 تا 120mg هنگام خواب.
نوجوانان و افراد مسن: خوراكى 30mg/day در دوزهاى منقسم تا 150mg/day افزايش داده مي‌شود.
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط به ضدافسردگي‌هاى سه‌حلقه‌اي، فاز بهبودى انفاركتوس ميوكاردي.

خوني: آگرانولوسيتوزيس، ترومبوسيتوپني، ائوزينوفيلي، لكوپني.
دستگاه عصبى مركزي: گيجي، خواب‌آلودگي، سردرگمي، سردرد، اضطراب، لرزش، تحريك‌شدن، ضعف، بي‌خوابي، كابوس، علايم اكستراپيراميدال (در سالمندان)، افزايش علايم رواني.
گوارشي: اسهال، خشكى دهان، تهوع، استفراغ، ايلئوس پاراکيتيک، افزايش اشتهاء، کرامپ، ديسترس اپي‌گاستر، زردي، هپاتيت، استوماتيت.
ادرارى تناسلي: احتباس ادراري.
پوستي: راش، کهير، عرق‌کردن، خارش، حساسيت به نور.
قلبى عروقي: افت فشارخون وضعيتي، تغييرات ECG، تاکيکاردي، هيپرتانسيون، تپش.
چشم، گوش، حلق و بيني: تارى ديد، وزوز گوش، ميدرياز، افتالموپلژي.

در بيمارانى که سابقه خودکشى دارند، اختلالات تشنجي، هيپرتروفى پروستات، اسکيزوفرني، سايکوز، افسردگى شديد، افزايش فشار داخل چشمي، گلوکوم با زاويه بسته، احتباس ادراري، بيمارى قلبي، بيمارى کبدى و کليوي، هيپرتيروئيدي، درمان با الکتروشوک، جراحى انتخابي، اطفال زير ۱۲ سال و در حاملگى (گروه C) با احتياط مصرف شود.

تشديد فعاليت سمپاتيک (هيپرتانسيون، هيپرترمي) در مصرف همزمان با لوودوپا، اپي‌نفرين و نوراپى نفرين، کلاپس قلبى عروقى و سايکوز در مصرف همزمان با MAOI، تشديد تضعيف مغزى در مصرف همزمان با آرام‌بخش‌ها و مواد خواب‌آور و الکل، سايميتيدين سطح سرمى دارو را افزايش مي‌دهد.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ فشار خون در حالت (نشسته و ايستاده)، نبض هر ۴ ساعت، اگر فشار سيستوليک ۲۰mmHg کاهش ياف، مصرف دارو را متوقف نموده و پزشک را مطلع کنيد. در بيمارانى که بيمارى قلبى عروقى دارند، علائم حياتى را هر ۴ ساعت کنترل کنيد.
ـ مطالعات خوني: CBC، لکوسيت‌ها، درصد گلبول‌هاى سفيد، در درمان بلندمدت آنزيم‌هاى قلبى را بررسى کنيد.
ـ مطالعات کبدي: ALT, AST، بيلي‌روبين، کراتينين.
ـ توزين هفتگي، با مصرف دارو اشتهاء بيمار بيشتر مي‌شود.
ـ ECG براى موج صاف، بلوک شاخه‌اي، بلوک AV، ديس‌ريتمى در بيماران قلبي.
توصيه‌ها:
ـ افزايش مصرف مايعات و غذاهاى حجيم در موارد ايجاد يبوست و احتباس ادراري.
ـ به‌خاطر علائم گوارشى با شير يا غذا مصرف شود.
ـ در صورتي‌که مريض قادر به بلع دارو نيست آن را خرد کنيد.
ـ در صورتي‌که براثر مصرف روزانه دارو خواب‌آلودگى شديد ايجاد مي‌شود، در شب مصرف شود؛ مي‌توان تمام دوز را شبانه به مريض داد؛ افراد مسن ممکن است نتوانند دارو را به‌طور تک‌دوز تحمل کنند.
ـ استفاده از آب‌نبات بدون قند، آدامس، يا مزه‌مزه کردن آب براى رفع خشکى دهان.
روش تهيه / تجويز:
ـ در حرارت اتاق نگهدارى شود، از گذاشتن آن در يخچال خوددارى شود.
ـ کمک در جابه‌جا شدن بيمار در ابتداى درمان، چون سرگيجه و خواب‌آلودگى ايجاد مي‌شود.
ـ بلع شکل خوراکى دارو را کنترل کنيد.
ارزيابى باليني:
علائم اکستراپيراميدال (EPS) در سالمندان: سفتي، ديستوني، آکاتيايا.
وضعيت رواني: خلق و خو، هوشياري، وضعيت عاطفي، تمايل به خودکشي.
احساس افزايش علائم رواني: دپرسيون، پانيک.
احتباس ادراري، يبوست، بيشتر در بچه‌ها و سالمندان ديده مي‌شود.
علائم قطع مصرف دارو (Withdrawal): سردرد، تهوع، استفراغ، درد عضلاني، ضعف؛ البته حالات فوق فقط در صورت قطع ناگهانى دارو ايجاد مي‌شود.
مصرف الکل: در صورت مصرف الکل، دارو را تا صبح به بيمار ندهيد.
وزن: آمي‌تريپتيلين باعث افزايش اشتهاء و وزن مي‌شود.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ اثرات درمانى ۳ـ۲ هفته بعد ظاهر مي‌شود.
ـ به‌خاطر گيجي، خواب‌آلودگي، و تارى ديدى که دارو به‌وجود مي‌آورد از انجام کارهائى که مستلزم هوشيارى کامل هستند مثل رانندگى خوددارى شود.
ـ از مصرف الکل و ساير عوامل افسردگي‌زا خوددارى شود.
ـ از قطع ناگهانى دارو پس از يک دوره درمانى بلندمدت به‌خاطر ايجاد عوارضى مثل تهوع، سردرد، و بي‌حالي، امتناع شود.
ـ در موارد حساسيت به نور از پوشش محافظ يا کلاه بزرگ استفاده کند.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: بيلي‌روبين سرم، گلوکز خون، آلکالين فسفاتاز.
کاهش: HIAA-5، وانيل ماندليک اسيد (VMA).
افزايش کاذب: کاتکول آمين‌هاى ادراري.
درمان مصرف بيش از حد دارو: پيگيرى الکتروکارديوگرام، ايجاد استفراغ، لاواژ، استفاده از ذغال فعال، تجويز داروى ضد تشنج.