مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

کلیدواژه:
  

استامينوفن

نام لاتین: ACETAMINOPHEN

  • نام تجاری: Acenol, Acephen, Anancin-3, Anuphen, Apap, Atasol, Compain, Datril, Paracetamel, Tylenol, Valadol, Valarin, Tempra
  • گروه دارویی: ضد تب / ضد درد
  • گروه شیمیایی: غيرساليسيلات، مشتق پاراآمينوفنل
تاریخ ایجاد: 1394/08/10 آخرین ویرایش: 1394/08/10 بازدید: 906

icon مکانیسم اثر

مهار ايمپالس‌هاى درد در CNS كه باعث مهار سنتز پروستاگلاندين‌ها مي‌شود، خاصيت تب‌برى دارو به‌علت مهار مركز كنترل‌كنندهٔ گرما در هيپوتالاموس است.

iconموارد مصرف

تب يا درد خفيف تا متوسط.

iconمیزان مصرف

بالغين و بچه‌هاى بالاى 10سال؛ خوراكي: 650-325 ميلي‌گرم هر چهارساعت برحسب نياز، حداكثر تا 4 گرم در روز؛ شياف 650-325 ميلي‌گرم هر چهارساعت برحسب نياز و حداكثر تا 4mg/day.
بچه‌هاى 3-0 ماه: 40mg/dose. هر 6-4 ساعت.
بچه‌هاى 11-4 ماه: 80mg/dose. هر 6-4 ساعت.
بچه‌هاى زير يكسال: خوراكى يا شياف؛ 15 تا 60mg/dose هر 6-4 ساعت و حداكثر 65mg/Kg/day.
بچه‌هاى 2-1 سال: خوراكى يا شياف 60mg/dose.
بچه‌هاى 3-2 سال: خوراكى يا شياف 120mg/dose.
بچه‌هاى 4-3 سال: خوراكى يا شياف 180mg/dose.
بچه‌هاى 5-4 سال: خوراكى يا شياف 240mg/dose.
بچه‌هاى 10-5 سال: خوراكى يا شياف 325mg/dose.
بچه‌هاى 12-11 سال: خوراكى يا شياف 480mg/dose.

موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط (Hypersenitivity).

icon عوارض جانبی

سيستميك: آنافيلاكسي.
خوني: لكوپني، نوتروپني، آنمى هموليتيك (در استفادهٔ طولاني‌مدت)، ترومبوسيتوپني، پان‌سيتوپني.
دستگاه عصبى مركزي: تهوع، استفراغ، درد شكمي، مسموميت كبدي.
پوستي: راش، كهير، آنژيوادم.
مسموميت: سيانوز، آنمي، نوتروپني، زردي، پان‌سيتوپني، تحريک‌پذيرى CNS، دليريوم و در آخر کلاپس عروقي، تشنج، کوما و مرگ.

iconمراقبت ها

در آنمي، بيمارى کبدي، بيمارى کليوي، الکلسيم مزمن و در حاملگى با احتياط مصرف شود.

iconتداخلات دارویی

مصرف همزمان فني‌توئين، ريفامپين، کاربامازپين و الکل سميت کبدى را افزايش مي‌دهد.

iconسایر توضیحات

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ مطالعات عملکرد کبدي: AST, ALT، بيلي‌روبين، در صورت درمان طولاني‌مدت، اندازه‌گيرى کراتينين.
ـ مطالعات علمکرد کليوي: BUM، در صورت درمان طولاني‌مدت اندازه‌گيرى کراتينين ادرار.
ـ مطالعات خوني: CBC; زمان پروترومبين در صورت درمان طولاني‌مدت.
ـ نسبت I&O: کاهش دفع نشانگر نارسائى کليوى است (در درمان طولاني‌مدت).
توصيه‌ها:
به بيمار توصيه کنيد: قرص‌هاى جويدنى را (چه سالم باشند و چه خرد شده باشند)، بجود. براى کاهش علائم گوارشى با غذا يا شير مصرف شود.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: از بين رفتن تب و درد.
ـ مسموميت کبدي: ادرار سياه، مدفوع خاک رسي، زردى پوست و ملتحمه، خارش، درد شکمي، تب (مخصوصاً در افراد مبتلا به سوءتغذيه و الکليسم).
در درمان طولاني‌مدت: اسهال.
واکنش‌هاى آلرژيک: راش، کهير، در صورت ايجاد علائم فوق مصرف دارو را قطع کنيد.
اختلال عمل کليوي: کاهش دفع ادراري.
وابستگى رواني: در بعضى از بيماران قطع دارو بعد از مصرف طولانى با علائم بي‌قرارى و تحريک همراه بوده است.
ـ آموزش به بيمار و خانواده:
ـ بيش از مقدار تجويزشده مصرف نکنند که ممکن است مسموميت کبدى حاد ايجاد شود.
ـ برچسب ساير داروهاى OTC (بدون نسخه) را مطالعه کنند چون ممکن است حاوى استامينوفن باشد.
ـ مصرف دارو بدون نظر پزشک براى بيش از ۱۰ روز در بالغين و بيش از ۵ روز در کودکان ممنوع است.
ـ در صورت تب بيش از سه روز، تب بيش از ۵/۳۹ درجه سانتي‌گراد و تب راجعه تنها با نظارت پزشک دارو را مصرف کنيد.
ـ درمان صرف بيش از حد دارو: بررسى سطح پلاسمائى دارو هر ۴ ساعت، شستشوى معده با تجويز استيل‌سيستئين.