مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با مهار مهاجرت لكوسيت‌هاى پلي‌مورفونوكلئر، فيبروبلاست‌ها، معكوس‌كردن افزايش نفوذپذيرى مويرگى و ثبات ليزوزومي، واكنش التهابى را كاهش مي‌دهد.

مهاركنندۀ ايمني، التهاب شديد، جلوگيرى از سندرم ديسترس تنفسى نوزادان (با تجويز به مادر).

ضدالتهاب:
بالغين: خوراكى 0/6 تا 7/2mg روزانه؛ عضلاني/وريدى 0/6 تا 7/2mg روزانه با تزريق در مفصل يا بافت نرم (سديم فسفات).
خانم حامله: عضلانى ۱۲گرم ۴۸ـ۳۶ ساعت قبل از زايمان زودرس سپس همين دوز را در مدت 24 ساعت مي‌دهيم (بتامتازون استات).
ديسترس تنفسي:
بالغين: 2ml از نمك فسفات سديم وريدى يا عضلانى يك‌بار در روز.
موارد منع مصرف:
جنون، حساسيت مفرط، ترومبوسيتوپنى ايديوپاتيك، گلومرولونفريت حاد، آميبيازيس، عفونت‌هاى قارچي، بيماري‌هاى برونشيال غيرآسمي، بچه‌هاى زير 12سال، ايدز، سل.

پوستي: آكنه، تأخير در ترميم زخم‌ها، اكيموز، سوزش، پتشي.
دستگاه عصبى مركزي: افسردگي، گُرگرفتگي، عرق كردن، سردرد.
قلبى عروقي: هيپرتانسيون، كلاپس عروقي، ترومبوفلبيت، آمبولي، تاكيكاردي، آنژئيت نكروزان، نارسائى احتقانى قلب.
خوني: ترومبوسيتوپني.
عضلانى اسکلاتي: شکستگي، ضعف، استئوپروز.
گوارشي: اسهال، تهوع، نفخ شکم، خونريزى گوارشي، افزايش اشتهاء ، پانکراتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: تارى ديد، افزايش فشار داخل کره چشم، افزايش خطر ابتلاء به عفونت‌هاى قارچي.

در حاملگى (گروه C)، ديابت مليتوس، گلوکوم، استئوپورز، اختلالات صرعي، کوليت اولسراتيو، نارسائى احتقانى قلب، مياستنى گراويس، بيمارى کليوي، ازوفاژيت و زخم پپتيک با احتياط مصرف شود.

مصرف همزمان باربيتورات‌ها، فني‌توئين، ريفامپين باعث افزايش متابوليسم و کاهش اثر دارو مي‌شود؛ مصرف همزمان آمفوتريسين B، کار بني‌سيلين، مزلوسيلين، تيکارسيلين، آزلوسيلين و ديورتيک باعث تشديد هيپوکالمى مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ پتاسيم، قند خون، گلوکز ادرارى در درمان بلندمدت؛ هيپوکالمى و هيپرگليسمي.
ـ توزين روزانه، در صورت افزايش وزن هفتگى بيشتر از ۵ پوند پزشک را مطلع کنيد.
ـ فشار خون هر ۴ ساعت، نبض، در صورت بروز درد قفسه صدرى پزشک را مطلع کنيد.
ـ نسبت I&O: نسبت به کاهش دفع ادرارى و افزايش ميزان ادم آگاه باشيد.
ـ سطح پلاسمائى کورتيزول در درمان‌هاى بلند مدت.
توصيه‌ها:
ـ فقط شکل فسفات سديم آن به شکل وريدى داده مي‌شود؛ در زماني‌که بيش از يک دقيقه داده شود؛ مي‌توان از انفوزيون آن در يک محلول مناسب و به‌شکل وريدى استفاده نمود.
ـ قبل از مصرف فرم وريدى آن را تکان دهيد.
ـ سطح پلاسمائى آن را تيتر کنيد، از حداقل دوز مؤثر استفاده کنيد.
ـ فرم عضلانى را در عضلات بزرگ تزريق کنيد، محل تزريق را عوض کنيد، از تزريق در عضله دلتوئيد خوددارى کنيد، از سوزن ۲۱G استفاده کنيد.
ـ براى جلوگيرى از ساپرس شدن آدرنال به‌صورت تک‌دوز و صبح‌ها استفاده شود، به‌شکل زيرجلدى استفاده نشود، که مي‌تواند ضايعه بافتى ايجاد کنيد.
ـ براى کاهش علائم گوارشى با غذا و شير مصرف شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ در بيمارانى که اختلال بافت استخوانى دارند براى جلوگيرى از شکستگى با احتياط حرکت کنند.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش التهاب.
کرختي، خستگي، تهوع، استفراغ، افسردگي، پلي‌اوري، ديس‌ريتمي، ضعف.
ادم، هيپرتانسيون، علائم قلبي.
وضعيت رواني: احساس، خلق، تغييرات رفتاري، تهاجم.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ پلاک شناسائى مخصوص دريافت استروئيد را به‌همراه داشته باشيد.
ـ در صورت کاهش پاسخ‌هاى درمانى پزشک را مطلع کنيد و ممکن است به تغيير دوز نياز پيدا شود.
ـ به‌علت خطر ايجاد کريز آدرنال دوز دارو را به يکباره قطع نکنيد.
ـ از مصرف ساير داروهاى OTC مثل ساليسيلات‌ها، فرآورده‌هائى که براى سرفه به‌کار مي‌برند و حاوى الکل هستند، و داروهاى ضد سرماخوردگي، مگر با تجويز پزشک خوددارى کنيد.
ـ تمام جوانب استفاده از دارو مثل سندرم کوشينگ را به مريض گوشزد کنيد.
ـ علائم نارسائى آدرنال مثل: تهوع، بي‌اشتهائي، خستگي، گيجي، تنگى نفس، ضعف، درد مفصل به مريض گفته شود.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: کلسترول، سديم، گلوکز خون، اسيد اوريک، کلسيم، گلوکز ادرار.
کاهش: کلسيم، پتاسيم، T3, T4، تست برداشت I۱۳۱ توسط تيروئيد، ۱۷ـ هيدروکسيد کلسترول، KSـ۱۷ و PBI مي‌شود.
منفى کاذب: تست‌هاى حساسيتى جلدي.