مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

اين دارو يک مسدودکننده غيرانتخابى بتا است که با انسداد گيرنده‌هاى β1 خواص اينوتروپ، کرونوتروپ و دروموتروپ منفى دارد و با مسدودکردن گيرنده‌هاى β2 باعث افزايش مقاومت راه‌هاى هوائى مي‌شود.

آنژين سينه‌اى پايدار مزمن، افزايش فشارخون، ديس‌ريتمى بطني، ميگرن، انفارکتوس ميوکارد، فئوکروموسيتوم، Essential tremor، اختلالات اضطرابي، تيروتوکسيکوز، تنگى هيپرتروفيک ساب آئورتيک.

ديس‌ريتمي:
بالغين: خوراکى ۳۰ـ۱۰ mg الى چهار بار در روز، بولوس وريدى ۳ـ۵/۰ mg که ۱mg در هر دقيقه داده مي‌شود که ممکن است هر دو دقيقه تکرار شود.
افزايش فشارخون:
بالغين: خوراکى ۴۰mg دوبار در روز يا ۸۰mg هر روز (دوز نهائى روزانه ۴۸۰ـ۶۰ mg است).
آنژين:
بالغين خوراکي: ۲۰ـ۱۰ mg دو الى سه بار در روز يا ۸۰mg هر روز (پيوسته رهش) دوز معمول ۱۶۰mg هر روز (پيوسته رهش).
انفارکتوس ميوکارد:
بالغين: خوراکى ۲۴۰ـ۱۸۰ mg/day در ۴ـ۳ دوز منقسم روزانه.
فئوکروموسيتوم:
بالغين: خوراکى ۶۰mg/day به‌مدت سه روز قبل از عمل جراحى در دوزهاى منقسم يا ۳۰mg/day در دوزهاى منقسم در تومورى که قابل جراحى باشد.
ميگرن:
بالغين: خوراکى ۸۰mg/day (پيوسته رهش) يا در دوزهاى منقسم که ممکن است به ۲۴۰ـ۱۶۰ mg/day در دوزهاى منقسم افزايش يابد.
Essential tremor:
بالغين: خوراکى ۴۰mg دوبار در روز، دوز معمول ۱۲۰mg/day است.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به اين دارو، نارسائى قلبي، شوک کارديوژنيک، بلوک درجه دوم يا سوم قلبي، بيمارى برونکواسپاسم، براديکاردى سينوسي، نارسائى احتقانى قلب.

تنفسي: تنگي‌نفس، اختلال کارکرد تنفسي، برونکواسپاسم.
قلبي‌عروقي: طپش قلب، بلوک گره AV، نارسائى عروق محيطي، اتساع عروق.
خوني: آگرانولوسيتوز، ترومبوسيتوپني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، کوليت، يبوست، دل‌پيچه، خشکى دهان، هپاتومگالي، درد معده، پانکراتيت حاد.
ادراري‌تناسلي: ناتوانى جنسي، کاهش ميل جنسي، عفونت‌هاى دستگاه ادراري.
عضلاني‌اسلکتي: درد مفصل، گرگرفتگي، درد.
عوارض ديگر: تورم صورت، تغيير وزن، پديده رينود.
پوستي: راش، خارش، تب.
دستگاه عصبى مرکزي: افسردگي، توهم، گيجي، خستگي، بي‌حالي، پارستزي، روياهاى عجيب و غريب، عدم آگاهى به زمان و مکان.
چشم، گوش، حلق و بيني: گلودرد، اسپاسم حنجره، تاري‌ديد، خشکى چشم‌ها.
متابوليک: هيپرگليسمي، هيپوگليسمي، هيپوکلسمى (در هيپرتيروئيدي).

در ديابت شيرين، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، بيمارى کليوي، شيردهي، هيپرتيروئيدي، COPD، بيمارى کبدي، بچه‌ها، مياستني‌گراويس، بيمارى عروق محيطي، کاهش فشارخون، ديابت قندي، همزمان با MAOI، سندرم WPW بااحتياط مصرف شود.

TCA و آتروپين باعث مهار اثر براديکاردى ناشى از دارو مي‌شود؛ ديورتيک‌ها باعث تشديد اثر هيپوتانسيو مي‌شود؛ باعث تشديد بلوک عصبى ـ عضلانى ناشى از توبوکوراين مي‌شود. سايميتيدين باعث افزايش سطح سرمى آن مي‌شود؛ آنتي‌اسيدها باعث کاهش جذب گوارشى آن مي‌شوند؛ مصرف همزمان فنوتيازين‌ها باعث تشديد اثر هيپوتانسيو مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ در طى شروع درمان، فشارخون، تعداد نرض و وضعيت تنفسى را بررسى کنيد. وزن بيمار را هر روز اندازه بگيريد و افزايش وزن حدود ۲kg را گزارش نمائيد.
ـ نسبت I&O را کنترل کرده و در صورت وجود آسيب کليوى تشخيص داده شده و کليرانس کراتينين را تعيين نمائيد.
ـ در صورت استفاده از يک داروى ضدديس‌ريتمي، ECG بيمار را بررسى کنيد.
ـ آنزيم‌هاى کبدي: ALT, ASt, بيليروبين.
توصيه‌ها:
ـ براى تزريق وريدى مي‌توانيد دارو را به‌صورت رقيق نشده يا به‌صورت رقيق‌شده ۱۰ ميلي‌ليتر دکستروزواتر ۵ درصد مصرف کنيد. دارو را به‌مقدار ۱mg يا کمتر در دقيقه بدهيد. مي‌توان دارو را با ۵۰ ميلي‌ليتر NaCl رقيق کرد و به‌مقدار ۱mg در مدت بيش از ۱۵ـ۱۰ دقيقه به بيمار داد.
ـ بيمار بايد دارو را با معده خالى و با يک ليوان آب ميل کند.
ارزيابى باليني:
مدت و زمان شروع درد و فعاليت انجام شده و ويژگي‌هاى آن را ارزيابى کنيد.
در صورت مصرف‌کردن دارو در زمان طولاني، ممکن است تحمل ايجاد شود.
ـ سردرد، منگى و کاهش فشارخون را کنترل کنيد، چون ممکن است بيانگر نياز به کاهش دوز دارو باشند.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ مصرف دارو را به‌طور ناگهانى قطع نکنيد و دارو را هر روز در زمان مشخص به بيمار بدهيد.
ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC) خوددارى کنيد مگر اينکه پزشک اجاز دهد.
ـ اگر گيجى رخ داد از فعاليت‌هاى خطرناک اجتناب کنيد.
ـ در رژيم طبى کامل، بر تحمل بيمار تأکيد کنيد.
ـ براى جلوگيرى از غش‌کردن، تغيير موقعيت بيمار بايد به آهستگى صورت گيرد.
ـ براى جلوگيرى از آسيب قلبي، کاهش دوز دارو بايد ظرف مدت دو هفته انجام گرد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: پتاسيم سرم، اسيداوريک سرم، ALT/ AST، آلکالن فسفاتاز، LDH.
کاهش: گلوکز خون.