مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

سنتز RNA, DNA و پروتئين را مهار مي‌کند. از استرپتومايسين پليکاتوس مشتق مي‌شود. با متصل شدن به DNA، همانندسازى را کاهش مي‌دهد، ثابت شده است که اثر پائين‌آورنده کلسيم اين دارو ارتباطى با فعاليت ضدتومورى (tumoricidal) آن ندارد. همچنين روى استئوکلاست‌ها اثر مي‌کند و اثر هورمون پاراتيروئيد را بلوک مي‌کند، هم‌چنين سطح فسفر سرم را کاهش مي‌دهد. يک تاول‌زا است.

سرطان بيضه، هيپرکلسمي، هيپرکلسيوري، درمان علامتى نئوپلاسم پيشرفته.

تومور بيضه:
بالغين: وريدى ۳۰ـ۲۵ mcg/kg/day به‌مدت ۸ الى ۱۰ روز، حداکثر تا ۳۰ mcg/kg/day.
هيپرکلسمى / هيپرکلسيوري:
بالغين: وريدى ۲۵mcg/kg/day به‌مدت سه الى چهار روز، در فواصل يک هفته‌اى تکرار شود.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، ترومبوسيتوپني، مهار فعاليت مغز استخوان، اختلالات خوني، حاملگى (در گروه C قرار دارد).

متابوليک: کاهش کلسيم سرم، فسفر، پتاسيم.
خوني: خونريزي، ترومبوسيتوپني، کاهش زمان پروترومبين، شمارش گلبول‌هاى سفيد.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، اسهال، التهاب حفره دهان، افزايش آنزيم‌هاى کبدي.
ادراري‌تناسلي: افزايش BUN، کراتينين پروتئينوري.
پوستي: راش، سلوليت، نشت خارج عروقي، گرگرفتگى صورت.
دستگاه عصبى مرکزي: خواب‌آلودگي، ضعف، بي‌حالي، سردرد، گرگرفتگي، تب، افسردگي.

در بيمارى کليوي، بيمارى کبدي، عدم تعادل الکتروليتي، راديولوژى شکم مدياستن با احتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستارى:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد گلبول‌هاى سفيد، شمارش پلاکت را به‌طور هفته‌اى بررسى کنيد. اگر تعداد گلبول‌هاى سفيد زير ۴۰۰۰/mm۳ يا شمارش پلاکت زير ۵۰،۰۰/mm۳ رسيد مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهيد.
ـ نسبت I&O را بررسى کنيد اگر برون‌ده ادرارى به زير ۳۰ml/h رسيد گزارش شود.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدى مثل بيلي‌روبين، ALT, AST و آلکالن فسفاتاز را قبل از درمان و طى آن، طبق دستور يا به‌صورت ماهيانه بررسى کنيد.
توصيه‌ها:
ـ براى تزريق وريدى ۵/۲ mg از دارو را با ۹/۴ ml آب مقطر رقيق کنيد. دوز منفرد را در ۱۰۰۰ml دکستروز واتر ۵ درصد رقيق نموده و در طى ۶ـ۴ ساعت به بيمار بدهيد.
ـ براى نشت خارج عروقى از اتيلن دي‌آمين تترااستيک اسيد (EDTA) استفاده کنيد و کمپرس يخ به‌کار ببريد.
ـ براى جلوگيرى از استفراغ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از دادن دارو و ۴ تا ۱۰ ساعت بعد از درمان، از دادن ضداستفراغ، استفاده کنيد.
ـ براى انفوزيون وريدى آهسته دارو از سوزن شماره ۲۰ و ۲۱ استفاده کنيد.
ـ در موارد آنمى از تزريق خون بهره بگيريد.
براى اسهال از داروى ضداسپاسم و براى تهوع يا استفراغ از فنوتيازين استفاده کنيد.
روش تهيه / تجويز:
ـ در صورتي‌که بيمار، تهوع يا استفراغ نداشته باشد مي‌توان با رژيم مايعات او نوشابه‌هاى کربن‌دار و ژلاتين اضافه کرد.
ـ بيمار بايد دهان خود را سه الى چهار بار در روز با آب شستشو دهد و براى استوماتيت، دندان‌هاى خود را با مسواک نرم و يا خميردندان دو الى سه بار در روز بشويد يا از اپليکاتورى که نوک آن از نخ کتان درست شده است استفاده کند و از نخ دندانى غيرمومى استفاده نمايد.
ارزيابى باليني:
اگر استفراغ شديد وجود داشت، آلکالوز را ارزيابى کنيد.
مسموميت: گرگرفتگى صورت، خون‌دماغ، افزايش زمان پروترومبين و ترومبوسيتوپنى را ارزيابى کنيد در اين حالت مصرف دارو بايستى قطع شود.
خونريزي: هماچوري، تست گاياک مدفوع، کبودى يا پتشى و مخاط و منافذ را هر ۸ ساعت ارزيابى کنيد.
ميل غذائي: فهرست غذائى دلخواه و غيردلخواه.
التهاب مخاطات و شکنندگى پوست.
زردشدن پوست، صلبيه، ادرار تيره، مدفوع سي‌رنگ، خارش پوست، درد شکم، تب، اسهال.
حفره دهان را هر ۸ ساعت از نظر خشکي، درد، زخم، پلاک‌هاى سفيد، درد دهاني، خونريزى و ديسفاژى بررسى نمائيد.
تحريک موضعي، درد، سوزش در محل تزريق.
تعداد دفعات اجابت مزاج ويژگي‌هاى آن، دل‌پيچه.
اسيدوز، نشانه‌هاى دهيدراتاسيون مثل: تنفس سريع، تورگور ضعيف پوست، کاهش برون‌ده ادراري، خشکى پوست، بي‌قرارى و ضعف را ارزيابى نمائيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ هرگونه مشکل يا عارضه جانبى را به پزشک يا پرستار اطلاع دهيد.
ـ از مصرف غذاهاى داراى اسيدسيتريک، داغ يا غذاهاى خام خوددارى کنيد.
ـ هرگونه خونريزي، نقاط سفيد و زخم در دهان را به پزشک اطلاع دهيد، به بيمار بگوئيد که دهان خود را هر روز معاينه کند.
ـ چون ممکن است خواب‌آلودگى رخ دهد، از رانندگى يا فعاليت‌هاى که نيازمند هوشيارى هستند، خوددارى کنيد.
ـ گرفتگى ساق پا، گزگز نوک انگشتان و ضعف را گزارش کنيد ممکن است بيانگر هيپوکلسمى باشد.
ـ وقتى شمارش گرانولوسيت‌ها پائين باشد از رفتن به جاهاى شلوغ يا تماس با افرادى که داراى عفونت هستند اجتناب کنيد.