مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با اتصال به ساب‌يونيت ريبوزومى ديواره باکتري‌ها، با سنتز پروتئين آنها، تداخل مي‌کند و تداوم پپتيدى را در زنجيره پروتئين تغيير مي‌دهد و باعث مرگ باکترى مي‌شود.

در عفونت‌هاى سيستميک شديد دستگاه عصبى مرکزي، تنفسي، گوارشي، دستگاه ادراري، استخوان، پوست و بافت نرم که توسط پسودومونا آئروژينوزا، E.coli، آنتروباکتر، پرويدنشيا، ليستروباکتر، استافيلوکوک، پروتئوس، کلبسيلا، سراتيا ايجاد مي‌شوند به‌کار مي‌روند.

بالغين: عضلانى / وريدى mg/kg/day3 در دوزهاى منقسم هر ۸ ساعت ممکن است دارو را به ميزان mg/kg/day5 در دوزهاى منقسم هر ۸ـ۶ ساعت داد.
کودکان: عضلانى / وريدى mg/kg/day6-7.5 در سه الى چهار دوز يکسان و منقسم.
نوزادان کمتر از يک هفته: عضلانى به‌ميزان mg/kg/day4 در دوزهاى منقسم هر ۱۲ ساعت، وريدى به‌ميزان mg/kg/day4 در دوزهاى منقسم هر ۱۲ ساعت که با ۱۰۰ـ۵۰ mg نرمال‌سالين يا دکستروزواتر ۵ درصد رقيق شده باشد در مدت ۶۰ـ۳۰ دقيقه انفوزيون مي‌کنيم.
موارد منع مصرف:
بيمارى شديد کليوي، حساسيت مفرط به آمينوگليکوزيد.

ادرارى تناسلي: اوليگوري، هماچوري، آسيب کليوي، ازوتمي، نارسائى کليوي، مسموميت کليوي.
دستگاه عصبى مرکزي: تيرگى شعور، افسردگي، کرختي، ترمور، تشنج، تکانه‌هاى عضلاني، مسموميت عصبي.
چشم، گوش، حلق و بيني: مسموميت گوشي، کري، اختلالات بينائي.
خوني: آگرانولوسيتوز، ترومبوسيتوپني، لکوپني، ائوزينوفيلي، کم‌خوني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، افزايش AST, ALT, بيلي‌روبين، هپاتومگالي، نکروز کبدي، اسپلنومگالي.
قلبى عروقي: افت فشارخون، ميوکارديت.
پوستي: راش، سوزش، کهير، حساسيت به نور، درماتيت.

در نوزادان، بيمارى خفيف کليوي، حاملگى (در گروه D قرار دارد)، مياستني‌گراويس، شيردهي، کاهش شنوائى بااحتياط مصرف شود.

باعث تشديد بلوک عصبى عضلانى ناشى از داروهاى بيهوشى عمومى و توبوکورارين مي‌شود؛ مصرف همزمان سيس‌پلاتين، کاربوپلاتين، متوکسى فلوران، پلي‌ميکسين B و انکومايسين، فورسمايد، آسيکلوير، اتاکرينک اسيد، آمفوتريسين B، باسيتراسين و سفالوسپورين‌ها باعث تشديد خطر سميت گوشى و سميت کليوى مي‌شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ وزن بيمار را قبل از شروع درمان بررسى کنيد، محاسبه دوزاژ دارو معمولاً براساس وزن ايده‌آل بدن محاسبه مي‌شود ولى ممکن است براساس وزن واقعى بدن نيز محاسبه گردد.
ـ نسبت I&O را بررسى کرده ادرار را از نظر وجود پروتئينوري، سلول و سيلندر هر روز مورد مطالعه قرار داده و تغيير ناگهانى در برون‌ده ادرارى را گزارش کنيد.
ـ محل تزريق وريد را از نظر علائم ترومبوفلبيت که شامل درد، قرمزى و تورم است بررسى کرده و در صورت نياز هر ۳ دقيقه محل تزريق را تغيير دهيد.
ـ در محل‌هائى که تزريق آنها قطع شده است از کمپرس آب گرم استفاده کنيد.
ـ حداکثر سطح سرمى دارو ۶۰ـ۳۰ دقيقه بعد از انفوزيون وريدى يا ۶۰ دقيقه بعد از تزريق عضلاني، پائين مي‌افتد هرچند سطح دارو بايد قبل از مصرف دوز بعدى پائين بي‌افتد. سطح خونى بايد ۴ـ۲ برابر سطح باکتريواستاتيک باشد.
ـ اگر دارو براى عفونت دستگاه ادرارى فوقانى مورد استفاده قرار گيرد.
PH ادرار بايد قليائى نگهداشته شود.
توصيه‌ها:
ـ دارو را براى مصرف وريدى بايد در ۱۰۰ـ۵۰ ml نرمال سالين يا دکستروز واتر ۵ درصد رقيق کرده (در بالغين) طى ۶۰ـ۲۰ دقيقه انفوزيون کرد.
ـ دارو را طورى بدهيد که سطح ثابتى از دارو در خون باقى بماند.
ـ در توده‌هاى عضلانى بزرگ تزريق شود، محل تزريق را عوض کنيد.
ـ در درمان UTI: دستور دهيد يا بي‌کربنات، ادرار را قليائى کنند هم‌چنين دارو در يک محيط قليائى اثر بيشترى دارد.
روش تهيه / تجويز:
ـ به بيمار مايعات کافى به ميزان ۳ـ۲ ليتر در روز بدهيد مگر اينکه براى جلوگيرى از تحريک توبول‌ها، ممنوعيتى وجود داشته باشد.
ـ بعد از انفوزيون، راه وريدى را با نرمال‌سالين يا دکستروزواتر ۵ درصد با حجم زيادى شستشو مي‌دهيم.
ـ تحريک مريض را زيرنظر داشته باشيد و ساير اقدامات حفاظتى در شخصى که اختلال عمل بخش وستيبولار گوش دارد را انجام دهيد.
ارزيابى باليني:
اثردرماني: از بين رفتن تب، درناژ زخم‌ها، کشت و اسمير منفى بعد از درمان.
اختلال عملکرد کليوى را با انجام تست‌هاى کليرانس کراتينين ادرار، BUN و کراتينين سرم اندازه‌گيرى کنيد در اختلال عملکرد کليه (کراتينين کمتر از ۸۰ml/min) دوز کمترى از دارو بايد داده شود.
با تست‌هاى اديومتري، کرى را بررسى نمائيد و زنگ زدن و همهمه در گوش‌ها را مورد دقت قرار دهيد و قبل و طى و بعد از درمان شنوائى بيمار را بررسى کنيد.
علائم دهيدراتاسيون مثل بالارفتن وزن مخصوص ادرار، کاهش تورگور پوست، خشکى غشاهاى مخاطى و ادرار تيره را بررسى کنيد.
گسترش شديد عفونت: افزايش دما، بي‌حالي، قرمزي، درد، تورم، خارش پرينه، اسهال، استوماتيت، تغيير در سرفه، خلط.
قبل از شروع درمان براى تعيين ارگانيسم عامل عفونت C&S انجام دهيد.
اختلال عملکرد وستيبولار: تهوع، استفراغ، گيجي، سردرد، در صورت شديد بودن علائم در مصرف دارو را بايد قطع کرد.
محل‌هاى تزريق را از نظر قرمزى تورم، آبسه بررسى کرده و در محل تزريق از کمپرس آب‌گرم استفاده کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ سردرد، گيجي، علائم تشديد عفونت و اختلال کليوى را گزارش دهيد.
ـ از دست دادن شنوائي، زنگ‌زدن در گوش‌ها و احساس پرى در سر را گزارش دهيد.
درمان مصرف بيش از حد دارو: همودياليز، کنترل سطوح سرمى دارو.