مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با تضعيف کورتکس مغز، هيپوتالاموس و سيستم ليمبيک، فعاليت و تهاجم را کنترل مي‌کند، به‌وسيله مهار گيرنده‌هاى دوپامينى که در سيناپس اعصاب وجود دارد موجب مهار انتقال نوروترانسيمتر مي‌شود.
اثرات مهارکننده آلفا، آدرنرژيکى شديدى دارد و مکانيسم اثر ضدسايکوزى آن هنوز شناخته نشده است.

اختلالات سايکوتيک، اسيکزوفرني، بي‌قرارى حاد.

بالغين: خوراکى ۵ـ۲ mg دو الى سه بار در روز برحسب شدت بيمارى دوز دارو را در صورت لزوم به ۳۰ـ۱۵ mg به‌تدريج افزايش مي‌دهيم. وريدى ۴mg دو الى چهار بار در روز و حداکثر دوزى که مي‌توانيم بدهيم هر روز ۳۰mg مي‌باشد که در صورت امکان به‌زودى دارو را خوراکى تجويز مي‌کنيم.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، ديسکرازى خوني، بچه‌هاى با سن کمتر از دوازده سال، مهار مغز استخوان، کلاپس گردش خون، تضعيف دستگاه عصبى مرکزي، اغماء، الکليسم، بيمارى قلبى عروقي، بيمارى کبدي، سندرم رى (Rey).

تنفسي: اسپاسم حنجره، تنگي‌نفس، تضعيف تنفس.
دستگاه عصبى مرکزي: نشانه‌هاى اکستراپيراميدال: پارکينسونيسم کاذب، عدم توانائى در نشستن، ديستوني، ديسکنزى ديررس، تشنج، سردرد.
خونى: کم‌خوني، لکوپني، لکوسيتوز، آگرانولوسيتوز.
پوستي: راش، حساسيت به نور، درماتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: تارى ديد، گلوکوم.
گوارشي: خشکي‌دهان، تهوع، استفراغ، يبوست، اسهال، بي‌اشتهائي، زردي، افزايش وزن.
ادرارى تناسلي: احتباس ادرار، تکرر ادرار، شب‌ادراري، ناتوانى جنسي، فقدان قاعدگي، ژينکوماستي.
قلبي‌عروقي: افت فشارخون وضعيتي، افزايش فشارخون، وقفه قلبي، تغييرات ECG، تاکيکاردي.

در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، شيردهي، اختلالات تشنجي، افزايش فشارخون، بيمارى کبدى بااحتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ بلع خوراکى دارو را بررسى کنيد و مراقب عدم مصرف دارو توسط بيمار يا دادن دارو به بيماران ديگر باشيد.
ـ نسبت I&O را بررسى کرده و اگر برون‌ده ادرارى بيمار پائين افتاده باشد مثانه را لمس کنيد.
ـ بيلي‌روبين CBC و تست‌هاى عملکرد کبدى را به‌طور ماهانه کنترل کنيد.
ـ قبل و طى درمان طولاني‌مدت، آزمايش ادرار توصيه مي‌شود.
توصيه‌ها:
ـ اگر نشانه‌هاى اکستراپيراميدال رخ دهند از داروى ضدپارکينسون طبق برنامه‌ريزى که پزشک دستور مي‌دهد استفاده کنيد.
ـ دارو را با مخلوط کردن در آب مرکبات يا تقطير کردن، غليظ نمائيد.
ـ تزريق عضلانى را در توده ماهيچه‌اى بزرگ انجام دهيد.
روش تهيه / تجويز:
ـ با قرارد دادن وسيله‌اى در گوش، صداهاى ورودى را کاهش داده و از صداهاى بلند اجتناب کنيد.
ـ تا زمان تثبيت شدن وضعيت دارو حرکت کردن بيمار را تحت‌نظر داشته باشيد.
ـ از برنامه‌هاى ورزشى شديد خوددارى کنيد چون غش ممکن است روى دهد.
ـ بيمار بايدب راى مدت طولانى سرپا نايستد.
ـ براى جلوگيرى از يبوست، ميزان مايعات را افزايش دهيد.
ـ براى خشکى دهان از مزمزه کردن آب، آب‌نبات و آدامس مي‌توان سود جست.
ـ دارو را در محفظه‌هاى مقاوم به نور نگهدارى کرده، و از قرار دادن دارو به‌مدت بيش از ۴۸ ساعت در دماى اتاق، خوددارى کنيد.
ارزيابى باليني:
پاسخ‌درماني: کاهش تحريک احساسات، توهم، هذيان، بدگماني، بازسازى الگوهاى تفکر و کلام.
احساس، عدم آگاهى به زمان و مکان، عدم هوشياري، رفلکس‌ها، راه‌رفتن، تعادل، اختلال الگوى خواب.
فشارخون ايستاده و خوابيده و نيز نبض و تنفس را هر چهار ساعت در طى شروع درمان اوليه بررسى کنيد.
فشارخون را در حد پايه تثبيت کنيد و اگر فشار به ميزان ۳۰mmHg افت نمود گزارش دهيد.
هنگام بلند شدن بيمار، مواظب گيجي، غش، طپش قلب و تاکيکاردى باشيد.
نشانه‌هاى اکستراپيراميدال شامل: آکاتازيا (عدم توانائى در نشستن، حرکات بي‌هدف)، ديسکينزى ديررس (حرکات عجيب و غريب‌گونه، دهان، زبان و اندام‌ها) پارکينسونيسم کاذب (سفتي، ترمور، حرکات چرخشى دست، کشيدن پا روى زمين به‌هنگام بالا رفتن).
نشانه‌هاى سندرم نورولپتيک بدخيم: سفتى عضلاني، تغيير وضعيت رواني، افزايش CPK، هيپرترمي.
اگر احتباس روزانه ادرار و يبوست رخ دهد بايد غذاى حجيم به بيمار داد و آب مصرفى بيمار را زياد کرد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ افت فشار خون وضعيتى به‌طور شايع رخ مي‌دهد، بنابراين بايستى بيمار به‌تدريج از وضعيت نشسته و خوابيده، برخيزد.
ـ بعد از تزريق عضلانى بيمار بايد حداقل به‌مدت ۳۰ دقيقه در حالت خوابيده باقى بماند.
ـ از آنجائي‌که ممکن است افت فشارخون پيدا شود بيمار بايد از وان و دوش آب‌گرم و حمام گرم امتناع کند.
ـ از قطع مصرف ناگهانى دارو به‌علت ايجاد شدن نشانه‌هاى اکستراپيراميدال بايد خوددارى کرده و مصرف دارو را بايد به آهستگى قطع نمود.
ـ از مصرف فرآورده‌هاى بدون نسخه براى درمان سرفه، تب بالا و سرماخوردگى بايد اجتناب کرد مگر اينکه تحت نظر پزشک باشد چون ممکن است بين داروها واکنش متقابل رخ دهد. از الکل و مهارکننده‌هاى دستگاه عصبى مرکزى نبايد استفاده کرد چون ممکن است ميزان خواب‌آلودگى افزايش يابد.
ـ در صورت تماس با آفتاب، براى جلوگيرى از سوختگي، بايد از وسايل محافظ استفاده کرد.
ـ بايد ميزان تحمل مريض را با رژيم داروئي، ملاحظه نمود.
ـ به‌علت پيدايش نشانه‌هاى اکستراپيراميدال و احتمال ايجاد کانديديازيس دهانى بايد به بهداشت دهان خيلى توجه نشان داد.
ـ علائم چون گلودرد، بي‌حالي، تب، خونريزى و زخم دهان را گزارش کنيد اگر اين علائم رخ دهند بيانگر اين است که CBC مريض پائين افتاده و مصرف دارو بايستى قطع شود.
ـ چون در هواى گرم ممکن است گرمازدگى رخ دهد به بيمار تأکيد کنيد که در محيط خنکي، باقى بماند.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: تست‌هاى عملکرد کبدي، آنزيم‌هاى قلبي، کلسترول، گلوکز خون، پرولاکتين، بيلي‌روبين، يد متصل به پروتئين، کلين‌استرازها و 131I.
کاهش: اسيد اوريک.
درمان مصرف بيش از حد دارو: اگر دارو خوراکى مصرف شده باشد لاواژ معده انجام مي‌دهيم، ايجاد يک راه هوائى و عدم ايجاد استفراغ.