مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با تضعيف کورتکس مغزي، هيپوتالاموس و سيستم ليمبيک فعاليت و تهاجم را کنترل مي‌کند. به‌وسيله دوپامين در سيناپس اعصاب موجب مهار انتقال نوروترانسميترى مي‌شود. اثرات آلفاآدرنرژيکى قوى دارد. اثر مهارکننده آنتي‌کلينرژيکى و هم‌چنين اثر ضدپسيکوز دارد که مکانيسم آن شناخته نشده است.

اختلالات سايکوتيک، اسيکزوفرني، مشکلات رفتارى در بچه‌ها، به‌عنوان داروى کمکى در قطع مصرف الکل، اضطراب، اختلالات افسردگى ماژور، سندرم ارگانيک مغزي.

سايکوز:
بالغين: خوراکى ۱۰۰ـ۲۵ mg سه بار در روز، حداکثر دوز ۸۰۰mg/day، دوز دارو را به‌تدريج افزايش دهيد تا زماني‌که پاسخ مطلوب حاصل آيد. سپس دارو را به حداقل دوز نگهدارنده کاهش دهيد.
افسردگى / مشکلات رفتارى / سندرم ارگانيک مغزي:
بالغين: خوراکى ۲۵mg سه بار در روز محدوده آن از ۱۰mg سه الى چهار بار در روز تا ۵۰mg سه الى چهار بار در روز مي‌باشد.
کودکان ۱۲ـ۲ سال: خوراکى ۳ـ۵/۰ mg/kg/day در دوزهاى منقسم.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، ديسکرازى خوني، اغماء بچه‌هاى کمتر از دو سال، آسيب مغزي، دپرسيون مغز استخوان.

تنفسي: اسپاسم حنجره، تنگي‌نفس، تضعيف دستگاه تنفس.
دستگاه عصبى مرکزي: نشانه‌هاى اکستراپيراميدلا (کميابند)، پارکينسونيسم کاذب، ناتوانى در نشستن، ديستوني، ديسکينزى ديررس، تشنج، سردرد.
خوني: کم‌خوني، لکوپني، لکوسيتوز، آگرانولوسيتوز.
پوستي: راش، حساسيت به نور، درماتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: تاري‌ديد، گلوکوم.
گوارشي: خشکى دهان، تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، يبوست، اسهال، زردي، افزايش وزن.
ادراري‌تناسلي: احتباس ادرار، تکرر ادرار، شب‌ادراري، ناتوانى جنسي، آمنوره، ژنيکوماستي.
قلبي‌عروقي: افت فشارخون وضعيتي، افزايش فشارخون، وقفه قلبي، تغييرات در ECG، تاکيکاردي.

در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، شيردهي، اختلالات تشنجي، افزايش فشار خون، بيمارى کبدي، بيمارى قلبى بااحتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ بلع خوراکى دارو را بررسى کرده و اينکه بيمار دارو را مصرف نکرده يا به بيماران ديگر مي‌دهد را نيز بررسى نمائيد.
ـ نسبت I&O را بررسى کرده و در صورتي‌که برون‌ده ادرارى کم شده باشد، مثانه بيمار را لمس کنيد.
ـ بيلي‌روبين، CBC، تست‌هاى عملکرد کبدى را ماهانه بررسى کنيد.
ـ قبل و طى درمان طولاني‌مدت آزمايش کامل ادرار توصيه مي‌شود.
توصيه‌ها:
ـ اگر نشانه‌هاى اکستراپيراميدال ظاهر شود، بعد از اطمينان از دستور پزشک به بيمار داروى ضدپارکينسون بدهيد.
ـ دارو را با آب‌ميوه‌هاى اسيدى يا عصاره مرکبات مخلوط کنيد.
روش تهيه / تجويز:
ـ با قرار دادن وسيله‌اى در گوش از ورود صدا جلوگيرى کرده و از صداهاى بلند اجتناب کنيد.
ـ تا زماني‌که وضعيت دارو تثبيت شود حرکت بيمار را تحت‌نظر بگيريد و از برنامه‌هاى ورزشى شديد خوددارى کنيد چون غش ممکن است رخ دهد. بيمار بايد براى مدتى طولاني، سرپا نايستد.
ـ براى خشکى دهان از مزمزه کردن آب، آب‌نبات و آدامس مي‌توان استفاده کرد. دارو را در محفظه‌هاى محکم و مقاوم به نور نگهدارى کنيد.
ارزيابى باليني:
پاسخ‌درماني: کاهش تحريک احساسات، توهم، هذيان، بدگماني، بازسازى الگوهاى تفکر و کلام.
احساس، آگاهى به زمان و مکان، عدم هوشياري، رفلکس‌ها، راه‌ رفتن، تعادل، اختلال الگوى خواب.
فشارخون ايستاده و خوابيده و نيز نبض و تنفس را هر چهار ساعت در طى شروع درمان اوليه بررسى کنيد. قبل از شروع درمان، فشارخون را حد پايه، تثبيت کنيد. و اگر به ميزان ۳۰mmHg فشارخون افت پيدا کرد گزارش دهيد.
ـ گيجي، غش، طپش قلب، تاکيکاردى هنگام بلند شدن را بررسى نمائيد.
ـ نشانه‌هاى اکستراپيراميدال شامل عدم توانائى در نشستن، حرکات بي‌هدف ديسکينزى تأخيرى (حرکات عجيب و غريب در فک، دهان، زبان‌ها و اندام‌ها) ، پارکينسونيسم کاذب (سفتي، ترمور، حرکات چرخ‌دنده‌اى و تلوتلوخوردن).
ـ در سندرم نرولپتيک بدخيم بايد به تغيير وضعيت رواني، سفتي، عضلاني، افزايش CPK و هيپرترمى را بررسى کرد.
تورگور روزانه پوست.
اگر يبوست و احتباس روزانه ادرار، پيش آمد بايد غذاهاى حجيم به بيمار داد و آب مصرفى بيمار را زياد کرد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ افت فشارخون وضعيتى به‌طور شايع رخ مي‌دهد. بنابراين بايستى بيمار به‌تدريج از وضعيت نشسته و خوابيده، برخيزد. بعد از تزريق عضلاني، بيمار بايد حداقل به‌مدت ۳۰ دقيقه در حالت خوابيده باقى بماند.
ـ از آنجائى که ممکن است افت فشارخون پيدا شود، بيمار بايد از وان آب‌گرم، دوش آب‌گرم و حمام گرم امتناع کند.
چونکه ممکن است نشانه‌هاى اکستراپيراميدال رخ دهد بايد از قطع مصرف ناگهانى تيوريدازين پرهيز نمود و قطع مصرف داروها بايستى به آهستگى صورت گيرد.
ـ از مصرف فرآورده‌هاى بدون نسخه براى درمان سرفه، تب بالا و سرماخوردگى بايد اجتناب کرد مگر پزشک اجازه دهد چون ممکن است بين داروها واکنش متقابل رخ دهد، از الکل و مهارکننده‌هاى دستگاه عصبى مرکزى نبايد استفاده نمود چون ممکن است باعث افزايش خواب‌آلودگى گردند.
ـ در صورت تماس با آفتاب براى جلوگيرى از سوختگى بايد از وسايل محافظ استفاده کرد.
ـ بايد ميزان تحمل مريض را با رژيم داروئى ملاحظه نمود.
ـ به‌علت احتمال ايجاد کانديديازيس دهاني، بايد بهداشت دهان را خيلى زياد رعايت کرد. مريض بايد نشانه‌هاى چون گلودرد، بي‌حالي، تب، خونريزي، زخم دهان را گزارش کند که در صورت وجود اين علائم، CBC پائين افتاده و مصرف دارو بايد قطع شود.
ـ چون در هواى گرم ممکن است گرمازدگى رخ دهد به بيمار تأکيد کنيد که در محيط خنکى بماند.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: تست‌هاى عملکرد کبدى آنزيم‌هاى قلبي، کلسترول، گلوکز خون، پرولاکتين، بيلي‌روبي، پروئين مفصل به بد، کلي‌استراز و I131.
کاهش: هورمون‌ها (خون، ادرار).
مثبت کاذب: تست‌هاى حاملگي، PKU.
منفى کاذب: استروئيدهاى ادراري.
درمان مصرف بيش از حد دارو: اگر خوراکى خورده شود لاواژ انجام مي‌دهيم و فراهم‌کردن يک راه‌هوائى و عدم ايجاد استفراغ.