مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با فعال‌كردن گيرنده‌هاى شيميائى كاروتيد محيطي، باعث تحريك دستگاه تنفس مي‌شود، با دوزهاى بيشتر باعث تحريك مراكز تنفسى بصل‌النخاع مي‌شود.

اقدام موقتى در بيمارى ريوى انسدادى مزمن (COPD) براى پيشگيرى از افزايش PCO2 شريانى طى مصرف اكسيژن، درمان ضعف تنفسى به‌دنبال مصرف مواد بيهوش‌كننده، هيپرينۀ حاد، ضعف دستگاه عصبى مركزى ناشى از مصرف داروها، تسريع برگشت رفلكس‌هاى فارنژيال و لارنژيال؛ موارد تثبيت‌نشده مانند آپنه نوزادى مقاوم به درمان با گزانتين.

پس از بيهوشي:
بالغين: تزريق وريدى 0/5 تا 1mg/kg و حداكثر تا مقدار كلى ۵/۱ mg/kg و تك‌دوز داده مي‌شود. انفوزيون وريدى 250mg دارو با 250mL محلول مناسب داده مي‌شود و حداكثر تا 4mg/kg و با مقدار 1 تا 3mg/min تزريق مي‌شود.
ضعف CNS ناشى از مصرف دارو:
دوز اوليۀ وريدى 2mg/kg است كه 5 دقيقه بعد تكرار مي‌شود. و هر يك تا دو ساعت تكرار مي‌شود تا بيمار هوشيار شود؛ انفوزيون وريدي: دوز اوليه 2mg/kg و با مقدار 1 تا 3mg/min داده مي‌شود و حداكثر تا 3g/day.
بالغين: انفوزيون وريدى 1 تا 2mg/min و حداكثر 3mg/min‌ و براى مدتى كم‌تر از 2 ساعت داده مي‌شود.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، اختلالات صرعي، افزايش فشارخون شديد، آسم برونشيال شديد، تنگى نفس شديد، اختلالات قلبى شديد، پنوموتوراكس، آمبولى ريه، بيمارى شديد تنفسي.

دستگاه عصبى مركزي: تشنج (كلونوس، جنراليزه)، سردرد، بي‌قراري، سرگيجه، سردرگمي، كرختي، گُرگرفتگي، تعريق، علامت بنسكى دوطرفه، سفتي، افسردگي.
گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، سكسكه.
ادرارى تناسلي: احتباس، بي‌اختياري.
قلبى عروقي: درد قفسه صدري، افزايش فشار خون، تغيير در تعداد ضربان قلب، موج T کوتاه، تاکيکاردي.
پوستي: خارش، تحريک محل تزريق.
چشم، گوش، حلق و بيني: گشادى مردمک، عطسه.
تنفسي: اسپاسم حنجره، اسپاسم برونش، هيپوونتيلاسيون واجهشي، تنگي‌نفس، سرفه.

در آسم برونشيال، هيپرتيروئيدي، فئوکروموسيتوم، تاکيکاردى شديد، ديس‌ريتمي، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، افزايش فشارخون، شيردهي، بچه‌ها بااحتياط مصرف شود.

مصرف همزمان داروهاى سمپاتوميمتيک و MAOI باعث تشديد اثر انقباض عروقى مي‌شوند.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ فشار خون، تعداد ضربان قلب، رفلکس‌هاى تاندونى عمقي، گازهاى خون شريانى قبل از تجويز دارو و هر ۳۰ دقيقه يک‌بار.
ـ PCO2, PO2، اشباع O2 در زمان درمان.
توصيه‌ها:
ـ فرم رقيق‌نشده يا رقيق‌شده با مقادير مساوى از آب مقطر تزريق مي‌شود؛ مي‌توان ۲۵۰ mg داور را با ۲۵۰mL، دکستروزواتر، D10W رقيق نمود و پس از انفوزيون انجام شود.
ـ فرم وريدى دارو با مقدار ۳ـ۱ mg/min و براساس پاسخ تنفسى موردنظر داده مي‌شود، از پمپ انفوزيون استفاده شود.
ـ فقط پس از بازنگهداشتن کافى راه‌هاى هوائى از دارو استفاده شود.
ـ پس از فراهم نمودن اکسيژن، باربيتورات وريدى و وسايل احياء از دارو استفاده شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ براى جلوگيرى از آسپيره‌شدن مواد استفراغى مريض را در وضعيت (Sims, Position) قرار دهيد.
ـ در صورت بروز عوارض جانبى انفوزيون را قطع نمائيد: فاصله دوز درمانى و سمى دارو خيلى کم است.
ارزيابى باليني:
افزايش فشار خون، آريتمي، تاکيکاردي، تنگي‌نفس، فعاليت زياده از حد عضلات اسکلتي، که مي‌توان نشانگر مقدار مصرف بيش از حد دارو باشد، و در صورت وجود اين علائم مصرف دارو را قطع کنيد.
تحريک تنفسي: افزايش تعداد تنفس، ريتم غير طبيعي.
نشت خارج عروقي: تغيير در محل تزريق هر ۴۸ ساعت يک‌بار.
درمان مصرف بيش از حد دارو: شستشوى معده (لاواژ)، ذغال فعال، مونيتور کردن الکتروليت‌ها، بررسى علائم حياتي.