مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

با اثر بر چرخه سلولى روى فازs سبب مهار سنتز DNA، RNA در سلول‌هاى حساس مي‌شود.

كراتوز (متعدد / آكتينيك)، كارسينوم سلول بازال (BCC)، نئوپلاسم‌هاى غير قابل جراحى پستان، كولون ياركتوم، معده، پانكراس، مثانه، تخمدان، سرويكس و كبد. موارد تثبيت نشده مانند بازگشت پيگمانتاسيون در ويتيليگو، لكوپلاكى مخاطي، اينوژن‌هاى بدخيم.

ضايعات پوستي:
بالغين و بچه‌ها: روزى 2 بار دارو را در محل مبتلا قرار دهيد.
درمان سيستميك نئوپلاسم‌ها:
دوره اوليه:
بالغين: روزانه mg/kg 12 به‌صورت وريدى براى 4 روز متوالي، سپس (در صورت عدم بروز مسموميت) 6 mg/kg در روزهاى 6، 8، 10، 12 (حداكثر دوز دارو 800 mg/day، براى افرادى كه در معرض خطر كمترى هستند بهتر است از نصف دوزهاى فوق استفاده شود).
دوز نگهدارنده:
بالغين: mg/kg 15 - 10 (به‌صورت ويريدى يك بار در هفته (حداكثر gr 1 در هفته).
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط، حاملگى (در گروه D قرار دارد) سركوب مغز استخوان، سوءتغذيه.

پوستي: ارش، تحريك، درد، سوزش، درماتيت تماسي، پوسته‌ريزي، تورم، زخم، خرش، هيپرپيگمانتاسيون.
دستگاه عصبى مركزي: بي‌خوابي، سرخوشي، سندرم حاد مخچه‌اى (ديس متري، نيستاگموس، آتاكسي).
قلبى - عروقي: مسموميت قلبى (آنژين خفيف تا شديد همراه با تغييرات EKG).
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، استوماتيت، اسهال، ازوفاگوفارنژيت، پروکتيت، خونريزى گوارشي، ايلئوس پاراليتيک.
خوني: آنمي، لکوپني، ترومبوسيتوپني، ائوزينوفيلي، سندرم اورميک ـ هموليتيک.
پوست: آلوپسي، درماتيت شبه لوپوسي، ضايعات ناخن، حساسيت به نور، قرمزي، خشکى و ترک پوست، هيپرپيگمانتاسيون و سوزش در محل تزريق.
ديگر موارد: مسموميت کليوي، اشک ريزش، خونريزى از بيني، ادم صورت و اندام‌ها.

راديوتراپى لگن با دوز بالا، ضايعات شديد متاستاتيک مغز استخوان، سن باروري، افت عملکرد کليه و کبد.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، افتراق گلوبولى و شمارش پلاکت به‌طور هفتگي: در صورتي‌که WBC کمتر از ۳۵۰۰/mm3 يا پلاکت کم‌تر از ۱۰۰۰۰۰/mm3 بشود مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک گزارش دهيد. لکوپنى در مدت ۱۰ـ۹ روز پس از دوز ابتدائى اتفاق مي‌افتد.
ـ عملکرد کليه: BUN، اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين سرم و الکتروليت‌ها قبل و حين درمان.
ـ نسبت I&O: کاهش ادرار به کم‌تر از ۳۰ml/hr را گزارش کنيد.
ـ اندازه‌گيرى درجه حرارت هر ۴ ساعت: تب مي‌تواند نشانه شروع عفونت باشد.
ـ آزمايشات کبدى قبل و حين درمان: بليروبين، آلکالن فسفاتاز، LDH, ALT, AST؛ در صورت لزوم يا به‌طور هفتگي..
توصيه‌ها:
ـ داروى رقيق‌نشده از راه لولوه Y يا شير سه‌راه به‌صورت وريدى تزريق کنيد، دارو در مدت ۳ـ۱ دقيقه تجويز مي‌شود.
ـ تجويز ضداستفراغ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از دادن دارو براى پيشگيرى از استفراغ.
ـ آنتي‌بيوتيک براى پروفيلاکسى عفونت.
ـ ضددرد عمومى يا موضعى براى درد.
ـ تزريق خون در صورت وجود کم‌خوني.
ـ ضداسپاسم در موارد اسهال.
ـ حفاظت در برابر نور.
ـ رعايت دقيق مواد گندزدائى و جداکردن بيمار در صورتي‌که WBC پائين است.
ـ در صورتي‌که منع مصرف ندارد، افزايش مايعات دريافتى به ۳ـ۲ ليتر در روز براى جلوگيرى از دهيدراتاسيون.
ـ تغيير محل تزريق وريدى هر ۴۸ ساعت، شستشوى دهان با آب و جوش شيرين سه تا چهار بار در روز؛ مسواک‌زدن با مسواک نرم يا اپليکاتور کتانى در موارد استوماتيت، استفاده از نخ دندان غيرچسبنده.
ـ رژيم غذائى حاوى آهن، مکمل‌هاى ويتاميني، فيبرکم، و فرآورده‌هاى لبنى بخصوص در مواردي‌که همراه راديوتراپى باشد رعايت شود.
ـ در CBC فقط از کرم يا محلول ۵% استفاده شود.
ـ دارو را با دستکش به‌کار بريد و از تماس پوستى با آن اجتناب کنيد (در صورت تماس پوستى بلافاصله دست‌ها را بشوئيد).
ارزيابى باليني:
پاسخ درمانى (در ضايعات جلدي): قرمزى و سپس وزيکولاسيون، اروزيون، زخم، نکروز و اپيتاليزاسيون.
خونريزي: هماچوري، تست گاياک، کبودى يا پتشي؛ مخاط‌ها يا سوراخ‌ها هر ۸ ساعت.
ليست غذاهاى مطلوب و نامطلوب از نظر بيمار.
التهاب مخاطاى و خراش‌هاى پوستي.
معاينه حفره دهانى هر ۸ ساعت براى خشکي، زخم، patch سفيدرنگ، درد دهاني، خونريزي، ديسفاژي.
علائمى که نشانه واکنش شديد آلرژيک هستند: راش، کهير، خارش، برافروختگي.
علائم گوارشي: دفعات مدفوع، کرامپ.
اسيدوز و نشانه‌هاى دهيدراتاسيون: تنفس سريع، تورگور پوستى ضعيف، کاهش برون‌ده ادراري، خشکى پوست، بي‌قراري، ضعف.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ توضيح دهيد که چرا جدا کردن بيمار ضرورى است.
ـ پرهيز از غذاهاى حاوى اسيد اوريک، غذاهاى داغ و يا با قوام سفت در صورت وجود استوماتيت به بيمار گوشزد شود.
ـ گزارش کردن استوماتيت: هر نوع خونريزي، نقاط سفيد رنگ و زخم‌هاى دهانى را به بيمار گفته شود؛ به بيمار بگوئيد که هر روز دهان خود را معاينه و علائم را گزارش کند.
ـ گزارش نشانه‌هاى عفونت: افزايش درجه حرارت، گلودرد، علائم سرماخوردگي.
ـ گزارش نشانه‌هاى کم‌خوني: خستگي، سردرد، غش، تنفس کوتاه، تحريک‌پذيري.
ـ گزارش خونريزي: عدم استفاده از ريش تراش، يا محلول‌هاى تجارى شستشوى دهان.
ـ استفاده از فرآورده‌هاى آسپرين يا ايبوپروفن نشود.
ـ دارو را بر روى پوست سالم و چشم به‌کار نبريد.
ـ مصرف موضعى دارو را در صورت بروز راش يا تحريک قطع شود.
ـ بهتر است از نور خورشيد به‌علت احتمال بروز حساسيت اجتناب شود.
ـ به بيمار بگوئيد حداقل زمان لازم براى برطرف شدن ضايعات موضعى ۲ـ۱ ماه است.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: تست‌هاى عملکرد کبدي، HIAA-6.
کاهش: آلبومين.