مدیکال نت - دانشنامه داروهای پزشکی

باعث آكيله‌شدن DNA و RNA مي‌شود؛ اين دارو قادر است با مهار آنزيم‌ها از به‌هم پيوستن اسيد آمينه‌ها و سنتز پروتئين جلوگيرى نمايد.

در تومورهاى مغزى مثل گليكوبلاستوم، مدولوبلاستوم، آستروسيتوم، ميلوم مولتيپل، بيمارى هوچكين، و ساير لنفوم‌ها، تومورهاى معدى و روده‌اي، هپاتوم.

بالغين: هر 6 هفته وريدى 75 تا 100mg/m كه در مدتى بيش از 2-1 ساعت داده مي‌شود و اين كار را به‌مدت دو روز انجام مي‌دهيم؛ درصورت افت لكوسيت‌ها به زير 2000 و يا پلاكت‌ها به زير 2500، نصف دوز دارو داده مي‌شود.
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط، لكوپني، ترومبوسيتوپنى اختلال عمل ريوي، تماس اخير با هرپس زوستر.

خوني: ترومبوسيتوپني، لكوپني، ساپرشن ردۀ ميلوئيد، آنمي.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهايي، استوماتيت، مسموميت كبدي.
ادرارى تناسلي: ازوتمي، نارسائى كليوي.
پوستي: سوزش، پررنگ شدن پوست در محل تزريق.
تنفسي: فيبروز، ارتشاح ريوي.

در حاملگى (در گروه D قرار دارد) نارسائى کبدى و کليوي، مصرف قبلى داروهاى سيتوتوکسيک يا راديوتراپى بااحتياط مصرف شود.

ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC: ديفرانسياسيون (درصد گلبول‌هاى سفيد)، شمارش پلاکت به‌طور هفتگي؛ در صورت افت گلبول‌هاى سفيد به زير ۴۰۰۰ يا افت پلاکت به زير ۷۵۰۰۰ مصرف دارو را متوقف نموده و پزشک را از نتايج کار باخبر سازيد.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدي: ALT, AST، بيلي‌روبين.
ـ تست‌هاى عملکرد ريوي، عکس قفسه سينه قبل و در زمان درمان: و در زمان درمان هر دو هفته عکس قفسه سينه گرفته مي‌شود.
ـ مطالعات عملکرد کليوي: BUN، اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين ادرار قبل و در زمان درمان.
ـ نسبت I&O: کاهش دفع ادرار به زير ۳۰ mL/h را گزارش نمائيد.
ـ پيگيرى سرماخوردگي، سرفه و تب (مي‌تواند مبين شروع عفونت باشد).
توصيه‌ها:
ـ پس از رقيق کردن ۱۰۰ ميلي‌گرم دارو در ۳ ميلي‌ليتر اتيل الکل جهت تزريق وريدى استفاده شود؛ در مرحله بعد دارو را باد ۲۷ mL از آب مقطر رقيق کنيد؛ سپس آن را با ۵۰۰ mL از کلرور سديم ۹/۰% يا دکستروز واتر رقيق نموده و از راه انفوزيون وريدى داده شود. ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از مصرف دارو، براى جلوگيرى از استفراغ، از ضد استفراغ استفاده کنيد.
ـ از آنتي‌بيوتيک‌ها براى پروفيلاکسى عفونت استفاده شود.
ـ از تماس دارو با پوست که مي‌تواند سبب سوزش، التهاب و هيپرپيگمانتاسيون شود اجتناب کنيد.
ـ از تزريق دارو به داخل وريدهاى دست تا آرنج اجتناب کنيد زيرا نشست احتمالى دارد منجر به ضايعه اعصاب و تاندون‌ها و فلج دست مي‌شود.
ـ ضمن تزريق آهسته دارو (طى ۲ـ۱ ساعت) ، محل تزريق را از نظر نشست دارو به‌طور مکرر بررسى کنيد.
ـ براى جلوگيرى از تهوع و استفراغ قبل از تزريق از يک ضداستفراغ استفاده کنيد (تهوع و استفراغ ممکن است ۲ ساعت پس از تزريق ايجاد شود و تا ۶ ساعت ادامه يابد).
ـ محلول‌هاى رقيق شده در دماى ۸ـ۲ درجه سانتي‌گراد در يخچال و به دور از نور خورشيد نگه داريد. در صورت تشکيل لايه روغنى در ته ويال و يا آبکشي‌شدن آن محتوى دپال بازنشده را دور بريزيد.
ـ شرايط کامل استريل طبى را مراعات کنيد، در صورت پائين بودن WBC به‌منظور محافظت، مريض را ايزوله کنيد.
ـ مراقبت ويژه از پوست: تنفس‌هاى عميق انجام دهيد و مريض را در حالي‌که سر با زاويه‌اى بيش از حالت معمول واقع شده قرار دهيد.
ـ براى جلوگيرى از رسوب اورات و تشکيل سنگ، مصرف مايعات را تا حد ۳ـ۲ ليتر افزايش دهيد.
ـ دهان را ۴ـ۲ بار در روز با آب يا بي‌کربنات سديم بشوئيد.
ـ در موارد استوماتيت، دندان‌ها را ۴ـ۲ بار در روز با مسواک‌هاى با دندان‌هاى نرم يا وسايلى که حاوى الياف کتان در انتهاى خود مي‌باشند، مسواک بزنيد.
ـ براى جلوگيرى از سوزش و التهاب محل تزريق از کمپرس يخ استفاده کنيد.
ارزيابى باليني:
ـ ترومبوسيتوپنى و لکوپني: ۶ـ۴ هفته پس از شروع درمان با علائم خونريزي، هماچوري، گاياک، کبودى يا پتشي، مخاط يا منافذ.
برافروختگى پوستى ممکن است طى تزريق وريدى ايجاد شود که معمولاً ۴ـ۲ ساعت بعد از بين مي‌رود.
ديس‌پنه، رال‌ها، سرفه خشک، درد قفسه سينه، تاکي‌پنه.
ميل غذائي: غذاهاى دلخواه و غيردلخواه.
التهاب مخاط، ترک برداشتن پوست.
از انجام اقدامات تهاجمى مانند تزريق و تنقيه در دوره‌هاى خطر که ۶ـ۴ هفته پس از مصرف دارو شروع مي‌شود خوددارى کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ ايزوله شدن محافظتى را مراعات کند.
ـ هرگونه تغيير در سرفه و تنفس کردن را گزارش کند.
ـ تا از مصرف غذاهاى حاوى اسيد سيتريک، غذاهاى داغ و خام خوددارى کند.
ـ هرگونه خونريزي، لکه‌هاى سفيد يا زخم‌شدن را به پزشک اطلاع دهد و به‌طور روزانه دهان خود را معاينه نمايد.
ـ تا از مصرف آسپرين، ايبوپروفن امتناع کنند، و از تيغ و دهان‌شويه‌هاى تجارتى استفاده نشود.
ـ تا علائم کم‌خونى (مثل خستگي، تحريک‌پذيري، تنفس کوتاه، و غش‌کردن) را گزارش کند.
ـ تا علائم عفونت (گلودرد و تب) را گزارش نمايد.