دانشنامه بیماری ها

  

پوكي‌ استخوان‌

نام لاتین: osteoporosis

تاریخ ایجاد: 1394/09/04 آخرین ویرایش: 1394/09/04 بازدید: 1011

icon اطلاعات کلی درباره بیماری

پوكي‌ استخوان‌ كاهش‌ تراكم‌ و قدرت‌ طبيعي‌ استخوان‌ كه‌ منجر به‌ سستي‌ استخوان‌ و مستعدشدن‌ آن‌ براي‌ شكستگي‌ مي‌شود. اين‌ عارضه‌ بيشتر در خانم‌هاي‌ يائسه‌ ديده‌ مي‌شود.

icon علائم شایع - علل بیماری

مراحل‌ اوليه‌:
كمردرد
بدون‌ علامت‌ (اغلب‌)
مراحل‌ پيشرفته‌:
درد ناگهاني‌ پشت‌ همراه‌ به‌ يك‌ صداي‌ خردشدگي‌ كه‌ نشانه‌ بروز شكستگي‌ مهره‌هاست‌.
تغيير شكل‌ ستون‌ فقرات‌ به‌ صورت‌ قوز كردن‌
كاهش‌ قد
بروز شكستگي‌ با ضربه‌ خفيف‌، به‌ ويژه‌ در ناحيه‌ استخوان‌ ران‌ و بازو
از دست‌ رفتن‌ ساختار و قدرت‌ استخواني‌، عوامل‌ اين‌ عارضه‌ عبارتند از:
كمبود طولاني‌ مدت‌ كلسيم‌ و پروتئين‌ در رژيم‌ غذايي‌
سطح‌ پايين‌ استروژن‌ پس‌ از يائسگي‌
كاهش‌ فعاليت‌ با افزايش‌ سن‌
استعمال‌ دخانيات‌ (احتمالاً)
مصرف‌ داروهاي‌ استروييد (كورتوني‌)
بيماري‌هاي‌ مزمن‌ از جمله‌ اعتياد به‌ الكل‌
كمبود ويتامين‌ها (به‌ ويژه‌ ويتامين‌ ـ ث‌)
پركاري‌ تيروييد
سرطان‌
زمينه‌ ژنتيكي‌ مساعد

icon پیشگیری

شروع‌ درمان‌ جايگزيني‌ هورموني‌ با بروز يائسگي‌ در خانم‌ها
مصرف‌ مقادير كافي‌ كلسيم‌ تا 1500 ميلي‌گرم‌ در روز با مصرف‌ شير و فرآورده‌هاي‌ لبني‌ يا مكمل‌هاي‌ كلسيم‌
ورزش‌ منظم‌ نظير پياده‌روي‌ تُند كه‌ در پيشگيري‌ از پوكي‌ استخوان‌ بهتر از شناست‌.
در مورد مصرف‌ استروژن‌، كلسيم‌ و فلوريد پس‌ از بروز يائسگي‌ يا برداشت‌ تخمدان‌ها با جراحي‌ با پزشك‌ مشورت‌ شود.
اجتناب‌ از عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر ذكر شده‌ در بالا تا حدامكان‌

icon عواقب و عوارض احتمالی

با رژيم‌ غذايي‌ مناسب‌، مكمل‌هاي‌ كلسيم‌ و فلوريد، ويتامين‌ ـ د، ورزش‌ و استروژن‌ مي‌توان‌ سير پوكي‌ استخوان‌ را متوقف‌ كرده‌ و احتمالاً روند آن‌ را در جهت‌ رسيدن‌ به‌ حالت‌ طبيعي‌ معكوس‌ كرد. شكستگي‌هاي‌ عارض‌ شده‌، با درمان‌ قابل‌ علاج‌ است‌.
افتادن‌ كه‌ باعث‌ شكستگي‌، به‌ خصوص‌ شكستگي‌ استخوان‌ ران‌ يا ستون‌ فقرات‌، مي‌گردد. گاهي‌ شكستگي‌ به‌ طور خودبه‌خود و بدون‌ ضربه‌ يا افتادن‌ اتفاق‌ مي‌افتد.
درد شديد و ناتوان‌كننده‌

icon اصول کلی درمان

- بررسي‌هاي‌ پزشكي‌ شامل‌ راديوگرافي‌ و تراكم‌ نسبي‌ استخوان‌ها مي‌باشد.
- درمان‌ با هدف‌ تخفيف‌ درد و پيشگيري‌ از بروز شكستگي‌ و گاهي‌، بازسازي‌ ساختار استخوان‌ها انجام‌ مي‌شود.
- دوري‌ از هر موقعيتي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ منجر به‌ آسيب‌ديدگي‌ گردد. از راه‌ رفتن‌ در خيابان‌هاي‌ يخ‌زده‌ يا برروي‌ سطوح‌ خيس‌ يا لغزنده‌ خودداري‌ كنيد. هنگام‌ بالا يا پايين‌ رفتن‌ از پلكان‌، نرده‌هاي‌ پلكان‌ را بگيريد و قبل‌ از آن‌ اطمينان‌ حاصل‌ كنيد كه‌ نرده‌ها به‌ اندازه‌ كافي‌ محكم‌ باشند.
- در صورت‌ تجويز استروژن‌، براي‌ معاينه‌ لگني‌ و انجام‌ پاپ‌ اسمير به‌ طور منظم‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنيد. ماهي‌ يك‌ بار پستان‌ها را از نظر وجود توده‌ بررسي‌ كنيد. هرگونه‌ خونريزي‌ يا ترشح‌ مهبلي‌ را به‌ پزشك‌ گزارش‌ دهيد.
- از كمپرس‌ گرم‌ يا سرد به‌ هر شكل‌ براي‌ تخفيف‌ درد استفاده‌ كنيد.
- براي‌ خوابيدن‌ از تشك‌ سفت‌ استفاده‌ كنيد.
- در صورت‌ صلاحديد پزشك‌ از كمربند طبي‌ استفاده‌ كنيد؛ وضعيت‌ صحيح‌ بدن‌ را حفظ‌ كند.
- از مصرف‌ داروهاي‌ مؤثر بر هوشياري‌ نظير داروهاي‌ خواب‌آور و آرامبخش‌ها، كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ افتادن‌ و بروز شكستگي‌ گردند، خودداري‌ كنيد.

icon داروها

براي‌ درد خفيف‌، مصرف‌ داروهاي‌ بدون‌ نسخه‌ نظير استامينوفن‌ ممكن‌ است‌ كافي‌ باشد.
مكمل‌هاي‌ كلسيم‌ و ويتامين‌ ـ د، درمان‌ جايگزين‌ هورموني‌ يا فلوريد ممكن‌ است‌ تجويز شود.
ساير داروهايي‌ كه‌ روند تحليل‌ رفتن‌ استخوان‌ را كُند كرده‌ يا رشد استخوان‌ را افزايش‌ مي‌دهند نيز ممكن‌ است‌ تجويز شوند.

icon رژیم غذایی

از يك‌ رژيم‌ عادي‌ متعادل‌ حاوي‌ مقادير بالاي‌ پروتئين‌، كلسيم‌ و ويتامين‌ ـ د استفاده‌ كنيد؛ در صورت‌ داشتن‌ اضافه‌ وزن‌ از يك‌ رژيم‌ لاغري‌ استفاده‌ كنيد.

icon در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان داراي‌ علايم‌ پوكي‌ استخوان‌ باشيد.
بروز درد به‌ ويژه‌ پس‌ از ضربه‌
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه نظير خونريزي‌ مهبلي شده ايد داروهاي‌ تجويز ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبي‌ همراه‌ باشند.