دانشنامه بیماری ها

  

توكسوپلاسموز

نام لاتین: toxoplasmosis

تاریخ ایجاد: 1394/09/04 آخرین ویرایش: 1394/09/04 بازدید: 788

icon اطلاعات کلی درباره بیماری

توكسوپلاسموز عبارت‌ است‌ از يك‌ عفونت‌ تك‌ياخته‌اي‌ كه‌ در انسان‌ها و بسياري‌ از گونه‌هاي‌ پستانداران‌ و پرندگان‌ ايجاد مي‌شود. چند نوع‌ در انسان‌ها رخ‌ مي‌دهد: توكسوپلاسموز مادرزادي‌ (از مادر دچار عفونت‌ به‌ كودك‌ متولد نشده‌اش‌ منتقل‌ مي‌گردد)؛ توكسوپلاسموز چشمي‌ (رتينوكوروئيديت‌ نيز خوانده‌ مي‌شود كه‌ معمولاً حاصل‌ توكسوپلاسموز مادرزادي‌ است‌ ولي‌ علايم‌ ممكن‌ است‌ در 40-20 سالگي‌ ايجاد شوند)؛ توكسوپلاسموز حاد در فرد سالم‌؛ توكسوپلاسموز حاد در فرد دچار نقص‌ ايمني‌ (افراد مبتلا به‌ ايدز يا سرطان‌ يا افرادي‌ كه‌ داروهاي‌ سركوبگر ايمني‌ مصرف‌ مي‌كنند).

icon علائم شایع - علل بیماری

معمولاً بدون‌ علامت‌ (90%-80% بيماران‌)
تب‌
تورم‌ غدد لنفاوي‌
خستگي‌
درد عضلاني‌
گلودرد
رتينيت‌ (التهاب‌ شبكيه‌)
بثور (گاهي‌)
تك‌ياخته‌، توكسوپلاسما گوندي‌ كه‌ معمولاً به‌ يكي‌ از روش‌هاي‌ زير منتقل‌ مي‌گردد:
خوردن‌ گوشت‌هاي‌ كم‌پخته‌ شده‌ حيوانات‌ دچار عفونت‌
گربه‌هاي‌ حامل‌ ميكروب‌ مي‌توانند آن‌ را از مدفوع‌ خود دفع‌ كنند؛ انسان‌هايي‌ كه‌ با بي‌دقتي‌ به‌ فضله‌ گربه‌ دست‌ مي‌زنند (يا پس‌ از دست‌ زدن‌ به‌ آن‌، دست‌ خود را نمي‌شويند)، ممكن‌ است‌ دچار عفونت‌ گردند. بچه‌هاي‌ كوچكي‌ كه‌ خاك‌ دچار عفونت‌ (آلوده‌ با مدفوع‌ سگ‌ يا گربه‌) را مي‌خورند، ممكن‌ است‌ دچار عفونت‌ شوند.
انتقال‌ خون‌
زن‌ بارداري‌ كه‌ دچار عفونت‌ مي‌گردد، مي‌تواند آن‌ را به‌ كودك‌ به‌ دنيا نيامده‌اش‌ منتقل‌ كند (غالباً با اثرات‌ شديد).

icon پیشگیری

از خوردن‌ گوشت‌هاي‌ خام‌ يا كم‌پخته‌ شده‌ يا تخم‌مرغ‌هاي‌ نپخته‌ يا نوشيدن‌ شير غيرپاستوريزه‌، خودداري‌ كنيد. از روش‌هاي‌ مناسب‌ براي‌ آماده‌ كردن‌ و نگهداري‌ محصولات‌ گوشتي‌ استفاده‌ كنيد. پس‌ از دست‌ زدن‌ به‌ گوشت‌هاي‌ خام‌، دست‌ها را با دقت‌ بشوييد.
زن‌ باردار در اوايل‌ بارداري‌ بايد تحت‌ آزمون‌هاي‌ آزمايشگاهي‌ خون‌ قرار بگيرد تا معلوم‌ شود داراي‌ آنتي‌بادي‌ بر ضد توكسوپلاسموز است‌ يا خير. بايد در هفته‌هاي‌ 18-16 بارداري‌ نيز دوباره‌ آزمايش‌ شود تا معلوم‌ شود عفونت‌ را كسب‌ كرده‌ است‌ يا خير و در صورت‌ مثبت‌ بودن‌، ممكن‌ است‌ سقط‌ درماني‌ مدنظر قرار گيرد.
افراد دچار نقص‌ ايمني‌ و زنان‌ باردار بايد از تماس‌ با مدفوع‌ گربه‌ خودداري‌ كنند.
محوطه‌ بازي‌ كودكان‌ از جمله‌ جعبه‌هاي‌ شني‌ را از مدفوع‌ سگ‌ و گربه‌ محفوظ‌ داريد.

icon عواقب و عوارض احتمالی

اكثر افراد دچار عفونت‌، علايمي‌ ندارند و افراد دچار علايم‌ خفيف‌ بدون‌ هيچ‌گونه‌ عارضه‌ متعاقبي‌ خود به‌ خود بهبود مي‌يابند.
براي‌ زنان‌ باردار ـ وقتي‌ عفونت‌ در اوايل‌ بارداري‌ رخ‌ دهد: سقط‌، تولد مرده‌، اختلالات‌ مزمن‌ مختلف‌ (تشنج‌) و نقايص‌ تولد (كوري‌، كري‌) در نوزاد (ممكن‌ است‌ برخي‌ از آنها سال‌ها ظاهر نشوند). عفونت‌ اواسط‌ و اواخر بارداري‌ معمولاً اثرات‌ بدي‌ ندارد.
براي‌ بيماران‌ دچار نقص‌ ايمني‌ ـ آسيب‌ ريه‌ و قلب‌، التهاب‌ مغز، عود
براي‌ بيماراني‌ كه‌ دچار نقص‌ ايمني‌ نيستند ـ به‌ ندرت‌ ممكن‌ است‌ التهاب‌ ريه‌ يا مغز ايجاد گردد. كودكان‌ كم‌سن‌تر (زير 5 سال‌) ممكن‌ است‌ دچار التهاب‌ چشم‌ شوند.

icon اصول کلی درمان

تشخيص‌ شامل‌ شرح‌ حال‌ طبي‌، معاينه‌ فيزيكي‌ و بررسي‌هاي‌ آزمايشگاهي‌ خون‌ براي‌ تشخيص‌ عفونت‌ است‌.
معمولاً براي‌ فرد سالم‌، غيرباردار و بدون‌ علامت‌ درمان‌ لازم‌ نيست‌. براي‌ كودك‌ زير 5 سال‌ داروهايي‌ تجويز مي‌گردد تا از عوارض‌ چشمي‌ پيشگيري‌ شود.
زن‌ باردار ـ پزشك‌ شما در مورد درمان‌هاي‌ موجود، خطرات‌ و عواقب‌ مورد انتظار بحث‌ خواهد كرد.
بيمار دچار نقص‌ ايمني‌ ـ درمان‌ با دارو صورت‌ مي‌گيرد.
نوزادان‌ دچار عفونت‌ با دارو درمان‌ مي‌شوند (چه‌ با علامت‌ چه‌ بدون‌ علامت‌ زيرا ميكروب‌ها مي‌توانند پس‌ از تولد تكثير يابند).
در صورت‌ تجويز دارو براي‌ شما، پزشك‌ شما آزمون‌هاي‌ خوني‌ فراواني‌ را براي‌ پايش‌ عوارض‌ جانبي‌ انجام‌ خواهد داد.

icon داروها

پيريمتامين‌، سولفاديازين‌ يا تري‌سولفاپيريميدين‌ها به‌ مدت‌ 4-3 هفته‌ و اسيد فوليك‌ براي‌ كاهش‌ عوارض‌ جانبي‌ پيريمتامين‌ غالباً تجويز مي‌شوند.
كورتيكواستروئيدها، در صورت‌ لزوم‌، براي‌ التهاب‌
ساير داروها هم‌اكنون‌ در حال‌ ارزيابي‌ هستند.

icon رژیم غذایی

رژيم‌ غذايي‌ خاصي‌ ندارد.

icon در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

اگر شما يا كودكتان‌ علايم‌ توكسوپلاسموز را داشته‌ باشيد.
اگر پس‌ از تشخيص‌ و درمان‌ علايم‌ بدتر شوند يا بهبود نيابند.
اگر شما دچار علايم‌ جديد و غير قابل‌ توجيه‌ شده‌ايد. داروهاي‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ داشته‌ باشند.