دانشنامه بیماری ها

  

زخم‌ پپتيك‌ (زخم‌ دوازدهه‌، زخم‌ معده‌)

نام لاتین: ulcer peptic

تاریخ ایجاد: 1394/09/05 آخرین ویرایش: 1394/09/05 بازدید: 1395

icon اطلاعات کلی درباره بیماری

زخم‌ پپتيك‌ عبارت‌ است‌ از يك‌ خوردگي‌ كوچك‌ در لوله‌ گوارش‌. شايع‌ترين‌ نوع‌ آن‌ (زخم‌ دوازدهه‌) در 30 سانتيمتر اول‌ روده‌ كوچك‌ بعد از معده‌ رخ‌ مي‌دهد. زخم‌ هايي‌ كه‌ در معده‌ تشكيل‌ مي‌شوند، زخم‌ معده‌ خوانده‌ مي‌شوند. يك‌ زخم‌ مسري‌ يا سرطاني‌ نيست‌. زخم‌ها مي‌توانند تمامي‌ سنين‌ را مبتلا مي‌كنند. زخم‌هاي‌ دوازدهه‌ تقريباً هميشه‌ خوش‌خيم‌ هستند در حالي‌ كه‌ زخم‌ معده‌ ممكن‌ است‌ بدخيم‌ باشند.

icon علائم شایع - علل بیماری

دردي‌ با مشخصات‌ زير:
ـ احساس‌ سوزش‌، سوراخ‌ شدن‌ يا ساييده‌ شدن‌ به‌ مدت‌ 30 دقيقه‌ تا 3 ساعت‌. درد غالباً به‌صورت‌ سوزش‌ سردل‌، سوء هاضمه‌ يا گرسنگي‌ تعبير مي‌شود.
ـ درد معمولاً در بالاي‌ شكم‌ ولي‌ گاهي‌ زير قفسه‌ سينه‌ است‌.
ـ در برخي‌ افراد درد بلافاصله‌ پس‌ از خوردن‌ رخ‌ مي‌دهد؛ در سايرين‌ ممكن‌ است‌ تا ساعت‌ها بعد ايجاد نشود. غالباً شخص‌ را در شب‌ از خواب‌ بيدار مي‌كند.
ـ درد مي‌آيد و مي‌رود. ممكن‌ است‌ دوره‌هاي‌ كوتاه‌ بدون‌ درد جايگزين‌ هفته‌ها درد متناوب‌ گردد.
ـ درد ممكن‌ است‌ با نوشيدن‌ شير، غذاخوردن‌، استراحت‌ يا مصرف‌ ضد اسيدها تسكين‌ يابد.
كاهش‌ اشتها و وزن‌ (در زخم‌ دوازدهه‌ ممكن‌ است‌ افزايش‌ وزن‌ وجود داشته‌ باشد زيرا افراد بيشتر مي‌خورند تا راحت‌تر شوند).
استفراغ‌ مكرر
مدفوع‌ در خون‌
كم‌خوني‌
تقريباً تمامي‌ زخم‌ها ناشي‌ از داروهاي‌ ضد التهاب‌ غيراستروييدي‌، عفونت‌ با باكتري‌ هليكوباكترپيلوري‌ يا ترشح‌ بيش‌ از حد اسيد هستند، به‌ نظر نمي‌رسد ناشي‌ از استرس‌ يا اضطراب‌ باشند.

icon پیشگیری

در حدامكان‌ از عوامل‌ خطرزا بپرهيزيد.

icon عواقب و عوارض احتمالی

معمولاً با تغيير شيوه‌ زندگي‌ و درمان‌ طبي‌ علاج‌ مي‌يابد ولي‌ ممكن‌ است‌ عود كند.
سوراخ‌ شدن‌ (خوردگي‌ زخم‌ در طول‌ جدار روده‌) همراه‌ با عفونت‌ يا خونريزي‌ به‌ داخل‌ شكم‌ بعد از آن‌.
خونريزي‌ به‌ داخل‌ روده‌
تغيير بدخيمي‌ در زخم‌

icon اصول کلی درمان

آزمون‌هاي‌ تشخيصي‌ مي‌توانند شامل‌ بررسي‌هاي‌ آزمايشگاهي‌ خون‌ و مدفوع‌، آندوسكوپي‌ همراه‌ با بيوپسي‌ براي‌ تشخيص‌ هليكوباكتر پيلوري‌ ، بررسي‌هاي‌ راديوگرافيك‌ با باريوم‌ و گاهي‌ بيوپسي‌ از مخاط‌ (براي‌ ردكردن‌ سرطان‌) باشند.
بستري‌ كردن‌ در بيمارستان‌ به‌ خاطر عوارضي‌ چون‌ خونريزي‌ از زخم‌ يا سوراخ‌ شدگي‌ يا انسداد شديد
مراقبت‌ در منزل‌ براي‌ بيشتر بيماران‌ با دارو، استراحت‌ و تغيير شيوه‌ زندگي‌.
توقف‌ مصرف‌ آسپرين‌ يا داروهاي‌ ضد التهاب‌ غيراستروييدي‌
سيگار نكشيد.
مدفوع‌ خود را هر روز از لحاظ‌ خونريزي‌ بررسي‌ كنيد. اگر مدفوع‌ سياه‌ باشد، سريعاً به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنيد.
جراحي‌ براي‌ برخي‌ بيماران‌ درصورت‌ وجود درد ناگهاني‌ شديد يا ساير علايمي‌ كه‌ به‌ نفع‌ سوراخ‌ شدگي‌ باشند.

icon داروها

آنتي‌بيوتيك‌ها براي‌ ريشه‌ كردن‌ عفونت‌ هليكوباكتر پيلوري‌
ضد اسيدها براي‌ كمك‌ به‌ خنثي‌ كردن‌ اسيد بيش‌ از حد معده‌
مسدودكننده‌هاي‌ 2 H يا مهاركننده‌هاي‌ پمپ‌ پروتون‌ براي‌ كاهش‌ اسيد معده‌ (ممكن‌ است‌ براي‌ برخي‌ از بيماران‌ درمان‌ درازمدت‌ لازم‌ باشد).
داروهايي‌ براي‌ پوشانيدن‌ ناحيه‌ زخم‌

icon رژیم غذایی

از يك‌ رژيم‌ غذايي‌ متعادل‌ شامل‌ 3 وعده‌ برنامه‌ريزي‌ شده‌ منظم‌ در روز استفاده‌ كنيد.
از كافئين‌ و هر غذايي‌ كه‌ به‌ نظر برسد علايم‌ را بدتر كنند، پرهيز كنيد.

icon در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

اگر شما يا عضوي‌ از خانواده‌تان‌ علايم‌ يك‌ زخم‌ را داشته‌ باشيد.
اگر استفراغي‌ شروع‌ شود كه‌ خوني‌ باشد يا نماي‌ دانه‌ قهوه‌ داشته‌ باشد.
اگر مدفوع‌، خوني‌، سياه‌ يا قيري‌ باشد.
اگر اسهال‌ شروع‌ شود كه‌ ممكن‌ است‌ به‌ خاطر ضد اسيدها باشد.
اگر علي‌رغم‌ درمان‌، درد شديد باشد.
اگر به‌ طور غيرطبيعي‌، ضعيف‌ يا رنگ‌ پريده‌ باشيد.