دانشنامه بیماری ها

  

ناسازگاري‌ Rh جنين‌ (اريتروبلاستوزيس‌ فتاليس‌)

نام لاتین: Rh incompatibility

تاریخ ایجاد: 1394/09/08 آخرین ویرایش: 1394/09/08 بازدید: 2358

icon اطلاعات کلی درباره بیماری

ناسازگاري‌ Rh جنين‌ (اريتروبلاستوزيس‌ فتاليس‌) ناسازگاري‌ بين‌ گروه‌ خوني‌ مادر و جنين‌ كه‌ منجر به‌ تخريب‌ گلبول‌هاي‌ قرمز جنين‌ (كم‌خوني‌ هموليتيك‌) در طي‌ بارداري‌ و پس‌ از تولد در اثر پادتن‌هاي‌ منتقله‌ از خون‌ مادر مي‌شود.

icon علائم شایع - علل بیماری

در طي‌ بارداري‌:
كاهش‌ رشد جنين‌
كاهش‌ حركت‌ جنين‌
پس‌ از تولد:
رنگ‌پريدگي‌
يرقان‌ (زردي‌ چشم‌ها و پوست‌) كه‌ در طي‌ 24 ساعت‌ اول‌ پس‌ از تولد بروز مي‌كند.
كبودي‌ يا نقاط‌ خونريزي‌ در پوست‌ (بدون‌ توجيه‌)
تورم‌ بافتي‌ (ادم‌)
مشكل‌ تنفسي‌
تشنج‌
نبود حركت‌ طبيعي‌ در نوزاد
ضعيف‌ بودن‌ رفلكس‌هاي‌ نوزادي‌
اگر مادر داراي‌ گروه‌ خون‌ Rh منفي‌ و پدر Rh مثبت‌ باشد جنين‌ ممكن‌ است‌ گروه‌ خوني‌ Rh مثبت‌ داشته‌ باشد. در طي‌ زايمان‌ اين‌ نوزاد، مقدار اندكي‌ از خون‌ نوزاد از طريق‌ جفت‌ وارد جريان‌ خون‌ مادر مي‌شود و در نتيجه‌ بدن‌ مادر شروع‌ به‌ توليد پادتن‌هايي‌ بر ضد Rh مثبت‌ مي‌كند. اين‌ پادتن‌ها پس‌ از زايمان‌ توليد مي‌شوند. بنابراين‌ بچه‌ اول‌ دچار مشكلي‌ نمي‌شود ولي‌ در بارداري‌هاي‌ بعدي‌ اين‌ پادتن‌هاي‌ موجود در خون‌ مادر با عبور از جفت‌ گلبول‌هاي‌ قرمز جنين‌ را تخريب‌ مي‌كنند. كم‌خوني‌ ناشي‌ از اين‌ پديده‌ ممكن‌ است‌ آنقدر شديد باشد كه‌ باعث‌ مرگ‌ جنين‌ گردد. اگر جنين‌ زنده‌ بماند، پادتن‌ها مي‌توانند در طي‌ فرآيند زايمان‌ به‌ بدن‌ نوزاد انتقال‌ يافته‌ و باعث‌ ايجاد يرقان‌ (زردي‌) و ساير علايم‌ در مدت‌ كوتاهي‌ پس‌ از تولد گردند.

icon پیشگیری

شركت‌ در برنامه‌ مراقبت‌هاي‌ قبل‌ از زايمان‌ در سراسر بارداري‌. توجه‌ پزشكي‌ در مراحل‌ اوليه‌ بارداري‌ جهت‌ تعيين‌ خطر ناسازگاري‌ Rh ضروري‌ است‌.
تزريق‌ گاماگلوبولين‌ اختصاصي‌ ضد Rh (روگام‌) به‌ مادر در هفته‌ 28 بارداري‌ و در طي‌ 72 ساعت‌ پس‌ از زايمان‌، سقط‌ يا بارداري‌ نابجا. اين‌ كار از تشكيل‌ پادتن‌هايي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ جنين‌هاي‌ بعدي‌ را تحت‌ تأثير قرار دهند پيشگيري‌ مي‌كند.
اگر به‌دليل‌ بالا بودن‌ عيار اين‌ پادتن‌ها در مادر آمنيوسنتز ضرورت‌ يابد، اين‌ اقدام‌ از هفته‌ 28 بارداري‌ بايد شروع‌ شود.

icon عواقب و عوارض احتمالی

با تشخيص‌ فوري‌ اين‌ اختلال‌ مي‌توان‌ با تعويض‌ خون‌ از آسيب‌ نوزاد پيشگيري‌ كرد.
آسيب‌ عصبي‌ دايمي‌، نظير فلج‌ مغزي‌ يا از دست‌ دادن‌ شنوايي‌ (به‌ندرت‌)
واكنش‌ به‌ تزريق‌ خون‌

icon اصول کلی درمان

- آزمايش‌هايي‌ جهت‌ تعيين‌ گروه‌ خون‌ مادر، پدر و نوزاد، اندازه‌گيري‌ ميزان‌ پادتن‌هاي‌ ضد Rh در مادر و شناسايي‌ كم‌خوني‌ هموليتيك‌ در نوزاد
- آمنيوسنتز (مقدار كمي‌ مايع‌ آمنيوتيك‌ از داخل‌ كيسه‌ آمنيون‌ كه‌ اطراف‌ جنين‌ داخل‌ رحم‌ را احاطه‌ كرده‌ است‌ جهت‌ اقدامات‌ تشخيصي‌ با سوزن‌ بيرون‌ كشيده‌ مي‌شود)
- تزريق‌ خون‌ به‌ جنين‌ در داخل‌ رحم‌ (گاهي‌)
- تعويض‌ كامل‌ خون‌ جنين‌ پس‌ از تولد
- بستري‌ در بيمارستان‌. نوزاد تا دو هفته‌ پس‌ از تعويض‌ خون‌ در بيمارستان‌ مي‌ماند. اگر مادر داراي‌ گروه‌ خون‌ Rh منفي‌ باشد:
- اين‌ موضوع‌ را در هر مراجعه‌ پزشكي‌ بايد با پزشك‌ يا فرد مسؤول‌ مراقبت‌هاي‌ پزشكي‌ در ميان‌ بگذارد. اين‌ موضوع‌ بايد حتماً در سوابق‌ پزشكي‌ فرد ثبت‌ شود.
- مادر بايد از يك‌ دستبند يا گردنبند هشداردهنده‌ طبي‌ كه‌ حاوي‌ مشكلات‌ طبي‌ اوست‌ استفاده‌ كند.

icon داروها

اگر مادر باردار داراي‌ گروه‌ خون‌ Rh منفي‌ باشد، گاماگلوبولين‌ ضد Rh در هفته‌ 28 بارداري‌ و در طي‌ 72 ساعت‌ پس‌ از زايمان‌ يا ختم‌ بارداري‌ به‌ هر شكل‌ ديگر به‌ وي‌ تزريق‌ خواهد شد. همچنين‌ ممكن‌ است‌ عيار پادتن‌ها در طي‌ بارداري‌ اندازه‌گيري‌ شود تا مشخص‌ شود بدن‌ مادر پادتن‌ ضد Rh توليد مي‌كند يا خير.

icon رژیم غذایی

تغذيه‌ نوزاد مانند حالت‌ طبيعي‌ مي‌تواند از پستان‌ مادر يا شيشه‌ باشد.

icon در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

بروز هريك‌ از علايم‌ زير در نوزاد پس‌ از تولد:
ـ تب‌
ـ يرقان‌
ـ كم‌اشتهايي‌ يا وزن‌گيري‌ ضعيف‌
ـ گريه‌ بيش‌ از حد كه‌ با بغل‌ كردن‌ نوزاد نيز متوقف‌ نمي‌شود.