دانشنامه بیماری ها

  

يبوست‌

نام لاتین: constipation

تاریخ ایجاد: 1394/09/08 آخرین ویرایش: 1394/09/08 بازدید: 1689

icon اطلاعات کلی درباره بیماری

يبوست‌ عبارت‌ است‌ از اجابت‌ مزاج‌ دشوار، ناراحت‌كننده‌، يا با فاصله‌ زياد، كه‌ سفت‌ و خشك‌ باشد. در بسياري‌ از مردم‌، يبوست‌ خطري‌ به‌ همراه‌ ندارد، اما گاهي‌ شايد نشان‌ دهنده‌ يك‌ بيماري‌ زمينه‌اي‌ باشد.

icon علائم شایع - علل بیماری

اجابت‌ مزاج‌ در افراد مختلف‌، متفاوت‌ است‌. هر كدام‌ از موارد زير مي‌تواند علامت‌ يبوست‌ باشد:
سفتي‌ مدفوع‌
زور زدن‌ به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌
درد يا خونريزي‌ به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌
احساس‌ عدم‌ دفع‌ كامل‌ پس‌ از اجابت‌ مزاج‌
ناكافي‌ بودن‌ نوشيدن‌ مايعات‌
ناكافي‌ بودن‌ فيبر در رژيم‌ غذايي‌. فيبر باعث‌ حجيم‌ شدن‌ مدفوع‌ و نگهداري‌ آب‌ در آن‌ مي‌شود و به‌ اين‌ ترتيب‌ مدفوع‌ نرم‌ و به‌ راحتي‌ دفع‌ مي‌شود.
عدم‌ فعاليت‌؛ افسردگي‌
كم‌كاري‌ تيروييد؛ زياد شدن‌ كلسيم‌ خون‌
شقاق‌ و زخم‌ مقعدي‌
نارسايي‌ مزمن‌ كليه‌
كمردرد
سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ يا راست‌ روده‌
نشانگان‌ روده‌ تحريك‌پذير (كوليت‌ عصبي‌)

icon پیشگیری

يك‌ رژيم‌ غذايي‌ متعادل‌ و پر از فيبر غذايي‌ داشته‌ باشيد.
به‌ طور منظم‌ ورزش‌ كنيد.
روزانه‌ حداقل‌ 8 ليوان‌ آب‌ بنوشيد.

icon عواقب و عوارض احتمالی

معمولاً با ورزش‌، رژيم‌ غذايي‌، و نوشيدن‌ مايعات‌ به‌ اندازه‌ كافي‌، خوب‌ مي‌شود.
بواسير؛ وابستگي‌ به‌ مسهل‌ها (يعني‌ بدون‌ آنها بيمار همواره‌ يبوست‌ دارد).
فتق‌ به‌ علت‌ زورزدن‌ بيش‌ از حد
افتادگي‌ رحم‌ يا راست‌ روده‌
كوليت‌ اسپاستيك‌؛ انسداد روده‌
يبوست‌ مزمن‌

icon اصول کلی درمان

خود را به‌ يك‌ وقت‌ مشخص‌ در روز براي‌ اجابت‌ مزاج‌ عادت‌ دهيد. بهترين‌ موقع‌ معمولاً در عرض‌ يك‌ ساعت‌ پس‌ از صبحانه‌ است‌. به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌ عجله‌ نكنيد. حداقل‌ 10 دقيقه‌ بنشينيد، بدون‌ توجه‌ به‌ اين‌ كه‌ اجابت‌ مزاج‌ انجام‌ گرفته‌ است‌ يا خير.
نوشيدن‌ آب‌ داغ‌، چاي‌، يا قهوه‌ ممكن‌ است‌ به‌ تحريك‌ روده‌ كمك‌ كند.
اگر يبوست‌ 4-3 روز ادامه‌ پيدا كند، مي‌توانيد از تنقيه‌ يك‌ بار مصرف‌ براي‌ رفع‌ موقتي‌ آن‌ استفاده‌ كنيد. اگر مايل‌ نيستيد از محصولات‌ تنقيه‌ تجاري‌ استفاده‌ كنيد، مي‌توانيد اين‌ كار را بكنيد: ـ يك‌ حصير يا كفي‌ را در وان‌ يا كف‌ حمام‌ پهن‌ كنيد؛ ـ يك‌ كيسه‌ تنقيه‌ را با آب‌ ولرم‌ پر كنيد؛ ـ كيسه‌ تنقيه‌ را طوري‌ آويزان‌ كنيد كه‌ ارتفاع‌ آن‌ بيشتر از حدود 75 سانتيمتر از كف‌ حمام‌ نباشد؛ ـ به‌ پهلوي‌ چپ‌، روي‌ حصير يا كفي‌ دراز بكشيد؛ ـ نوك‌ تنقيه‌ را به‌ ملايمت‌ در مقعد فرو كنيد؛ ـ اجازه‌ دهيد آب‌ به‌ آهستگي‌ وارد شود. اگر احساس‌ ناراحتي‌ كرديد، جريان‌ آب‌ را موقتاً قطع‌ كنيد تا درد بر طرف‌ شود. سپس‌ جريان‌ آب‌ را دوباره‌ برقرار سازيد؛ ـ اجازه‌ دهيد حدود يك‌ ليتر آب‌ وارد شود؛ ـ اجازه‌ دهيد مايع‌ بماند تا زماني‌ كه‌ احساس‌ ناراحتي‌ كنيد، سپس‌ براي‌ اجابت‌ مزاج‌ بنشينيد.

icon داروها

براي‌ يبوست‌ گاه‌گاهي‌ مي‌توانيد از نرم‌كننده‌ مدفوع‌، يا مسهل‌ها يا تنقيه‌هاي‌ با اثر خفيف‌ استفاده‌ كنيد. از مسهل‌ها يا تنقيه‌ها مرتب‌ استفاده‌ نكيند، زيرا پس‌ از مدتي‌ ممكن‌ است‌ بدون‌ مصرف‌ آنها همواره‌ يبوست‌ داشته‌ باشيد. از مصرف‌ مسهل‌هاي‌ قوي‌ مثل‌ نمك‌هاي‌ اپسوم‌ خودداري‌ كنيد. بهترين‌ مواد مسهل‌، حجيم‌كننده‌هاي‌ مدفوع‌ مثل‌ سبوس‌، پسيليوم‌، پلي‌كاربوفيل‌، و متيل‌ سلولز هستند.

icon رژیم غذایی

روزانه‌ حداقل‌ 8 ليوان‌ آب‌ بنوشيد. در رژيم‌ غذايي‌ خود موادي‌ مثل‌ سبوس‌، و ميوه‌ها و سبزيجات‌ خام‌، كه‌ باعث‌ حجيم‌ شدن‌ مدفوع‌ مي‌شوند، را بگنجانيد. از مصرف‌ غلات‌ و نان‌ تصفيه‌ شده‌ (بدون‌ سبوس‌)، نان‌ روغني‌ يا شيريني‌ آردي‌، و شكر خودداري‌ كنيد.

icon در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

اگر يبوست‌ علي‌رغم‌ مراقبت‌هاي‌ معمول‌ ادامه‌ يابد، خصوصاً اگر تغييري‌ در الگوي‌ طبيعي‌ اجابت‌ مزاج‌ شما به‌ وجود آمده‌ باشد. توجه‌ داشته‌ باشيد كه‌ تغيير در الگوي‌ اجابت‌ مزاج‌ ممكن‌ است‌ يكي‌ از علايم‌ اوليه‌ سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ باشد.
اگر به‌ همراه‌ يبوست‌، علايمي‌ مثل‌ تب‌ يا درد شديد شكمي‌ وجود داشته‌ باشد.